Słowa kluczowe
ojciec
dziecko z ASD
pandemia COVID-19
Jak cytować
Abstrakt
Sytuacja pandemii związanej z koronawirusem SARS-CoV-2 stanowiła nowe, znaczące wyzwanie zarówno dla systemu opieki zdrowotnej, jak i sektora edukacji oraz polityki społecznej. Okres lockdownu znacząco utrudnił funkcjonowanie wielu osób. W szczególnie trudnej sytuacji znalazły się osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD – autism spectrum disorder) i ich bliscy. Celem badań było poznanie poziomu i wymiarów resilience ojców dzieci z ASD w pandemii COVID-19. Narzędzie badawcze stanowił kwestionariusz ankiety w opracowaniu autorek oraz Resilience Scale (SPP-25) autorstwa Niny Ogińskiej-Bulik i Zygfryda Juczyńskiego. Wyniki pomiaru prężności wskazują, że kształtuje się on na średnim poziomie. Badani uzyskali wyższe nasilenie czynnika: optymistyczne nastawienie do życia i zdolność mobilizowania się w trudnych sytuacjach.
Bibliografia
Amatea, E.S., Smith-Adcock, S. i Villares, E. (2006). From Family Deficit to Family Strength: Viewing Families’ Contributions to Children’s Learning from a Family Resilience Perspective. Professional School Counseling, 9(3), 177–189. DOI: 10.5330/ prsc.9.3.43751461038m4m68.
Bitsika, V., Sharpley, C.F. i Bell, R. (2013). The Buffering Effect of Resilience upon Stress, Anxiety and Depression in Parents of a Child with an Autism Spectrum Disorder. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 25(5), 533–543. DOI: 10.1007/s10882-013-9333-5.
Boczkowska, M.A. (2019). Pojęcie resilience w ujęciu tradycyjnym i współczesnym. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 38(4), 125–141. DOI: 10.17951/lrp.2019.38.4.125-141.
Bolbocean, C., Rhidenour, K.B., McCormack, M., Suter, B. i Holder, J. L. (2022). Resilience, and Positive Parenting in Parents of Children with Syndromic Autism and Intellectual Disability. Evidence from the Impact of the COVID‐19 Pandemic on Family’s Quality of Life and Parent–Child Relationships. Autism Research, 15(12), 2381–2398. DOI: 10.1002/aur.2825.
Boterberg, S., Zanatta, A., Moerman, F., Schaubroeck, S., Siew, J., De Schryver, M. i Roeyers, H. (2022). The Impact of COVID-19 Measures on Parent-reported Restricted and Repetitive Behaviours in Pre-school Children with Autism. Heliyon, 8(6), e09727. DOI: 10.1016/j.heliyon.2022.e09727.
Boulter, C., Freeston, M., South, M. i Rodgers, J. (2014). Intolerance of Uncertainty as a Framework for Understanding Anxiety in Children and Adolescents with Autism Spectrum Disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 44(6), 1391–1402. DOI: 10.1007/s10803-013-2001-x.
Buchnat, M. i Wojciechowska, A. (2021). Opinie nauczycielek i nauczycieli wobec edukacji zdalnej dzieci ze spektrum autyzmu w czasie pandemii COVID-19. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 43, 65–76.
Cudak, H. i Cudak, S. (2021). Społeczne i emocjonalne funkcjonowanie współczesnej rodziny. Warszawa: Elipsa.
Dymecka, J. (2021). Psychosocial Effects of the COVID-19 Pandemic. Neuropsychiatria i Neuropsychologia, 16(1–2), 1–10. DOI: 10.5114/nan.2021.108030.
Dzwonkowska-Godula, K. (2011). Ojcostwo jako instytucja i doświadczenie w świetle wypowiedzi młodych wykształconych ojców. Acta Universitatis Lodzienzis, 39, 111–127.
Eales, L., Ferguson, G.M., Gillespie, S., Smoyer, S. i Carlson, S. (2021). Supplemental Material for Family Resilience and Psychological Distress in the COVID-19 Pandemic: A Mixed Methods Study. Developmental Psychology, 57(10), 1563–1581. DOI: 10.1037/dev0001221.supp.
Fernandez, I.T., Schwartz, J.P., Chun, H. i Dickson, G. (2013). Family Resilience and Parenting. W: D.S. Becvar (red.), Handbook of Family Resilience (s. 119–136). New York: Springer. DOI: 10.1007/978-1-4614-3917-2_8.
Flippin, M. i Crais, E.R. (2011). The Need for More Effective Father Involvement in Early Autism Intervention. Journal of Early Intervention, 33(1): 24–50. DOI: 10.1177/1053815111400415.
Friesen, K.A., Weiss, J.A., Howe, S.J., Kerns, C.M. i McMorris, C.A. (2022). Mental Health and Resilient Coping in Caregivers of Autistic Individuals during the COVID-19 Pandemic: Findings from the Families Facing COVID Study. J. Autism Dev. Disord., 52(7), 3027–3037. DOI: 10.1007/s10803-021-05177-4.
Gagat-Matuła, A. (2022). Resilience and Coping with Stress and Marital Satisfaction of the Parents of Children with ASD during the COVID-19 Pandemic. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(19), 12372. DOI: 10.3390/ ijerph191912372.
Henry, C.S., Sheffield Morris, A. i Harrist, A.W. (2015). Family Resilience: Moving into the Third Wave. Family Relations, 64(1), 22–43. DOI: 10.1111/fare.12106.
Herbell, K., Breitenstein, S.M., Melnyk, B.M. i Guo, J. (2020). Family Resilience and Flourishment: Well‐being among Children with Mental, Emotional, and Behavioral Disorders. Research in Nursing & Health, 43(5), 465–477. DOI: 10.1002/nur.22066.
Hodgson, A.R., Freeston, M.H., Honey, E. i Rodgers, J. (2017). Facing the Unknown: Intolerance of Uncertainty in Children with Autism Spectrum Disorder. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 30(2), 336–344. DOI: 10.1111/jar.12245.
ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics Version (2022). https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http://id.who.int/icd/entity/437815624.
Jardenil, S.T. i Madrigal, D.V. (2022). Paternal Resilience in Time of Pandemic: A Phenomenological Inquiry on the Experiences of Fathers of Children with Autism. Recoletos Mulitdiscyplinary Research Journal, 10(1), 25–38. DOI: 10.32871/ rmrj2210.01.02.
Kaur, R., Boobna, T. i Kallingal, P. (2022). Effect of COVID-19 Lockdown on Indian Children with Autism. Research in Developmental Disabilities, 125, 104230. DOI: 10.1016/j.ridd.2022.104230.
Kocejko, M. (2021). Sytuacja dzieci z niepełnosprawnościami w czasie pandemii COVID-19 – analiza intersekcjonalna. Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka, 20(2), 76–91.
Lew-Koralewicz, A. (2022). Psychosocial Functioning and the Educational Experiences of Students with ASD during the COVID-19 Pandemic in Poland. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(15), 9468. DOI: 10.3390/ ijerph19159468.
Masten, A.S. i Monn, A.R. (2015). Child and Family Resilience: A Call for Integrated Science, Practice, and Professional Training. Family Relations, 64(1), 5–21. DOI: 10.1111/fare.12103.
Mumbardó-Adam, C., Barnet-López, S. i Balboni, G. (2021). How Have Youth with Autism Spectrum Disorder Managed Quarantine Derived from COVID-19 Pandemic? An Approach to Families Perspectives. Research in Developmental Disabilities, 110(January). DOI: 10.1016/j.ridd.2021.103860.
Ogińska-Bulik, N. i Juczyński, Z. (2008). Skala pomiaru prężności–SPP-25. Nowiny Psychologiczne, 3, 39–56.
Osękowska, E. (2021). Sytuacja pandemii a dostęp do edukacji ucznia ze spektrum autyzmu. Homo et Societas, 6, 109–119. DOI: 10.4467/25436104HS.21.003.15281.
Pachowicz, M. (2020). Edukacja i terapia osób z niepełnosprawnością w czasie pandemii COVID-19 na przykładzie Ośrodka Rewalidacyjno-Edukacyjno-Wychowawczego. Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, 2(14), 106–120. DOI: 10.15290/parezja.2020.14.09.
Peltz, J.S., Crasta, D., Daks, J.S. i Rogge, R.D. (2021). Shocks to the System: The Influence of COVID-19–related Stressors on Coparental and Family Functioning. Developmental Psychology, 57(10), 1693–1707. DOI: 10.1037/dev0001206.
Pfefferbaum, B. i North, C.S. (2020). Mental Health and the COVID-19 Pandemic. New England Journal of Medicine, 383(6), 510–512. DOI: 10.1056/NEJMp2008017.
Pokhrel, S. i Chhetri, R. (2021). A Literature Review on Impact of COVID-19 Pandemic on Teaching and Learning. Higher Education for the Future, 8(1), 133–141. DOI: 10.1177/2347631120983481.
Russell, B.S., Tomkunas, A.J., Hutchison, M., Tambling, R.R. i Horton, A.L. (2022). The Protective Role of Parent Resilience on Mental Health and the Parent–Child Relationship During COVID-19. Child Psychiatry & Human Development, 53(1), 183–196. DOI: 10.1007/s10578-021-01243-1.
Sikorska, I., Adamczyk-Banach, M. i Polak, M. (2021). Odporni rodzice – odporne dzieci. Jak zasoby psychiczne rodziny wpływają na odporność psychiczną dziecka. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 16(2(60)), 101–117. DOI: 10.35765/ eetp.2021.1660.08.
Sokół-Szawłowska, M. (2020). Wpływ kwarantanny na zdrowie psychiczne podczas pandemii COVID-19. Psychiatria, 18(1), 57–62. DOI: 10.5603/PSYCH.a2020.0046.
Song, J., Fogarty, K., Suk, R. i Gillen, M. (2021). Behavioral and Mental Health Problems in Adolescents with ADHD: Exploring the Role of Family Resilience. Journal of Affective Disorders, 294, 450–458. DOI: 10.1016/j.jad.2021.07.073.
Stadheim, J., Johns, A., Mitchell, M., Smith, C.J., Braden, B.B. i Matthews, N.L. (2022). A Qualitative Examination of the Impact of the COVID-19 Pandemic on Children and Adolescents with Autism and Their Parents. Research in Developmental Disabilities, 125, 104232. DOI: 10.1016/j.ridd.2022.104232.
Szyszka, M. (2018). Małżeństwo, rodzina, ojcostwo – tendencje przemian. Roczniki Nauk Społecznych, 10(46)(2), 7–27. DOI: 10.18290/rns.2018.46.2-1.
Tokatly Latzer, I., Leitner, Y. i Karnieli-Miller, O. (2021). Core Experiences of Parents of Children with Autism during the COVID-19 Pandemic Lockdown. Autism, 25(4), 1047–1059. DOI: 10.1177/1362361320984317.
Ungar, M. (2016). Varied Patterns of Family Resilience in Challenging Contexts. Journal of Marital and Family Therapy, 42(1), 19–31. DOI: 10.1111/jmft.12124.
Vasa, R.A., Singh, V., Holingue, C., Kalb, L.G., Jang, Y. i Keefer, A. (2021). Psychiatric Problems during the COVID‐19 Pandemic in Children with Autism Spectrum Disorder. Autism Research, 14(10), 2113–2119. DOI: 10.1002/aur.2574.
Wigham, S., Rodgers, J., South, M., McConachie, H. i Freeston, M. (2015). The Interplay Between Sensory Processing Abnormalities, Intolerance of Uncertainty, Anxiety and Restricted and Repetitive Behaviours in Autism Spectrum Disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 45(4), 943–952. DOI: 10.1007/ s10803-014-2248-x.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Konteksty Pedagogiczne