Słowa kluczowe
edukacja polonistyczna
student edukacji wczesnoszkolnej
projekt edukacyjny
zajęcia akademickie
Jak cytować
Abstrakt
artykule autorka omawia zagadnienie przekładu intersemiotycznego w akademickiej edukacji polonistycznej. Jest to problematyka istotna zarówno z teoretycznego, jak i praktycznego punktu widzenia, ponieważ wiedza o nowatorskich metodach i różnych sztukach interpretacji tekstów literackich jest niezwykle ważnym zagadnieniem obecnym zarówno w edukacji polonistycznej w szkole, jak i w nauczaniu akademickim, zwłaszcza wśród studentów kierunków pedagogicznych.
W artykule opisano realizację projektu przeprowadzonego na zajęciach akademickich z przedmiotu: podstawy i metodyka edukacji polonistycznej w klasach I–III wśród studentów kierunków pedagogicznych – przyszłych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. W pierwszej części opracowania zaprezentowano opisywaną metodę w ujęciu różnych teoretyków i badaczy literatury. W drugiej z kolei przedstawione zostały różne formy pracy z tekstem literackim, realizowane metodą przekładu intersemiotycznego przez studentów edukacji wczesnoszkolnej w ramach zajęć akademickich. Zadbano o to, by opracowany projekt uwzględniał realizację programu akademickiego, a jednocześnie rozwijał kreatywność u przyszłych nauczycieli edukacji wczesno-szkolnej. Wprowadzone na zajęciach różnorodne formy ćwiczeń wykorzystujące metodę przekładu intersemiotycznego dowiodły, jak bardzo przyszli pedagodzy potrzebują nowych inspiracji, by nie utknąć w schematach i rutynie, które mogą negatywnie oddziaływać na proces kształcenia. Opisane formy metody przekładu intersemiotycznego mogą się stać strategią postępowania dydaktycznego sprzyjającą rozwijaniu kreatywności, wyobraźni i wrażliwości oraz zachęcającą przyszłych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej do podejmowania rozmaitych przejawów aktywności, które będą uatrakcyjniały lekcję.
Bibliografia
Andersen, H.Ch. (2018). Baśnie, tłum. F. Mirandola, A. Szczęsny i P. Jabłońska. Kraków: Wydawnictwo Greg.
Baluch, A. (1984). Poezja współczesna w szkole podstawowej. Warszawa: WSiP.
Baluch A. (1999). Wzorce zabawowe w literaturze. Od zabawy do medytacji. Wychowanie w przedszkolu, 8, 563–568.
Balcerzan, E. (1971). Poetyka przekładu artystycznego. W: E. Balcerzan, Oprócz głosu. Szkice krytycznoliterackie (s. 233–248). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Balcerzan, E. (1978). Poezja jako semiotyka sztuki. Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja, 5(41), 11–38.
Bula, D. i Niesporek-Szamburska, B. (2005). Kultura popularna a edukacja językowa dzieci i młodzieży. W: B. Myrdzik i M. Karwatowska (red.), Relacje między kulturą wysoką i popularną w literaturze, języku i edukacji (s. 317–325). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Brzechwa, J. (2007). Wiersze i bajki. Warszawa: Wydawnictwo Wilga.
Cieślikowski, J. (1977). Słowo – obraz – gest, czyli o intersemiotycznej naturze tekstów dziecięcych. W: M. Tyszkowa (red.), Sztuka dla najmłodszych. Teoria – recepcja – oddziaływanie (s. 76–89). Warszawa–Poznań: PWN.
Cybulska, J., Dudzińska, I., Lipna, E. i Lipska, E. (1991). Inscenizowanie zabaw na podstawie literatury dziecięcej. Warszawa: WSiP.
Czelakowska, D. (2016). Metodyka edukacji polonistycznej. Kraków: Impuls.
Dyduchowa, A. (1988). Metody kształcenia sprawności językowej. Kraków: WSiP.
Grodecka, A. (2017). Poetyka intersemiotyczna a dydaktyka literatury. Annales Univesitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica, 5, 48–61.
Jakobson, R. (1959). On Linguistic Aspects of Translation. W: R.A. Brower (red.), On Translation (s. 232–239). Cambridge, MA: Harvard University Press.
Jakobson, R. (1975). Językowe aspekty tłumaczenia, tłum. Z. Sroczyńska. W: S. Pollak (red.), Przekład artystyczny. O sztuce tłumaczenia księga druga (s. 109–115). Wrocław et al.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Jakobson, R. (1989). O językoznawczych aspektach przekładu, tłum. L. Pszczołowska. W: R. Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism (s. 372–381). Warszawa: PIW.
Jaworczakowa, M. (2017). Oto jest Kasia. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Kamieńska, A. (1982). Dom w domu. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Karkut, D. (1999). Metoda przekładu intersemiotycznego w praktyce szkolnej na przykładzie malarstwa i literatury. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Dydaktyka, 6(33), 17–27.
Karkut, D. (2005). Wykorzystanie metody przekładu intersemiotycznego w szkole średniej na przykładzie opisu obrazu. W: Z. Uryga i M. Sienko (red.), Kształcenie sprawności językowej i komunikacyjnej. Obraz badań i działań dydaktycznych (s. 159–170). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Kownacka, M. (2008). Plastusiowy pamiętnik. Wrocław: Siedmiogród.
Krüger, M. (2018). Karolcia. Wrocław: Siedmigród.
Milczarek-Pankowska, K. (1986). Drama na lekcjach języka polskiego. Polonistyka, 1(231).
Myrdzik, B. (2003). Plakat jako technika przekładu intersemiotycznego. W: B. Myrdzik (red.), Od teatru żaków do internetu. O edukacji humanistycznej w szkole (s. 85–94). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Szkolak, A. (2014). Kompendium kandydata na nauczyciela wczesnej edukacji. Kraków: Attyka.
Pankowska, K. (1990). Drama, zabawa i myślenie. Warszawa: WSIP.
Pisarski, R. (2016). O psie, który jeździł koleją. Kraków: Greg.
Polakowski, J. (1980). Badania odbioru prozy artystycznej w aspekcie dydaktycznym. Kraków: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Porada, F. (1998). Wykorzystanie przekładu intersemiotycznego tekstu literackiego z elementami logorytmiki na lekcji języka polskiego w klasie I. Nauczyciel i Szkoła, 2(5), 122–127.
Szczęsna, E. (2004). Wprowadzenie do poetyki intersemiotycznej. W: S. Balbus, A. Hejmej i J. Niedźwiedź (red.), Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie) (s. 29–38). Kraków: Universitas.
Sztumski, J. (1995). Wstęp do metod i badań społecznych. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Szymik, E. (2017). Metoda przekładu intersemiotycznego w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej. Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, 5(1), 111–120.
Tuwim, J. (2011). Wiersze dla dzieci. Warszawa: Prószyński Media.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2011). Wychowanie przez sztukę w edukacji literackiej dziecka. Chowanna, 1(36), 151–161.
Uszyńska-Jarmoc, J. (2003). Twórcza aktywność dziecka. Białystok: Trans Humana.
Uryga, Z. (1996). Godziny polskiego. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wysłouch, S. (2009/2010). Przestrzeń jako kategoria interdyscyplinarna. Estetyka i krytyka, 17/18, 47–60.
Wyżga, O. (2009). Metody nauczania stosowane na uczelni wyższej. W: A. Domagała-Kręcioch i O. Wyżga (red.), Współczesne wyzwania dydaktyki szkoły wyższej (s. 74–92). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Zabawa, K. (2015). Teatr obrazów i słów – sztuka lektury książek obrazkowych (na przykładzie wybranych utworów Chmielewskiej). W: A. Pilch i M. Rusek (red.), Ikoniczne i literackie teksty w przestrzeni nowoczesnej dydaktyki (s. 113–130). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zienkiewicz-Franczak, E. (2018). Przekład intersemiotyczny w edukacji polonistycznej. Rozprawa doktorska, https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/22924 [dostęp: 27.05.2020].
Żuchowska, W. (1992). Oswajanie ze sztuką słowa. Początki edukacji literackiej. Warszawa: WSiP.
Żuchowska, W. (1998). Szansa w metodzie. Nowa Polszczyzna, 2, 3–5.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA