Słowa kluczowe
strategie gminne
zarządzanie strategiczne
normalizacja środowiska życia
inkluzja społeczna
środowisko lokalne
Jak cytować
Abstrakt
Przedłożone opracowanie składa się z trzech części. W pierwszej z nich została opisana współczesna rola jednostek samorządu terytorialnego w perspektywie sytuacji osób z niepełnosprawnościami. Obejmuje ona także charakterystykę podstawowych założeń procesu gminnego zarządzania strategicznego i stosowanych w nim narzędzi. Część druga zawiera najważniejsze informacje dotyczące koncepcji normalizacji środowiska życia osób z niepełnosprawnościami. Meritum artykułu stanowi część trzecia, prezentująca wyniki badań własnych – polegających na jakościowej analizie kategorialnej zapisów dotyczących problematyki niepełnosprawności ulokowanych w strategiach rozwoju i strategiach rozwiązywania problemów społecznych gmin powiatu cieszyńskiego. Całość zamyka podsumowanie.
Celem opracowania jest zidentyfikowanie nadrzędnych obszarów z zakresu normalizacji środowiska życia osób z nie-pełnosprawnościami, które zostaną wskazane po analizie treści dotyczących tej grupy społecznej ulokowanych w dokumen-tach strategicznych 12 gmin wchodzących w skład powiatu cieszyńskiego. Dodatkowym celem jest przyporządkowanie do nadrzędnych obszarów normalizacji uszczegółowionych przedsięwzięć w ich zakresie. Istotne jest więc rozpoznanie tego, czy gminy jako najmniejsze jednostki samorządu terytorialnego respektują potrzeby osób z niepełnosprawnościami, umieszczając w opracowywanych strategiach przejawy działań związanych z normalizacją środowiska życia tej defaworyzowanej grupy osób i sprzyjających jej inkluzji społecznej.
Bibliografia
Summary: Atkinson, J.M. (1978). Discovering Suicide: Studies in the Social Organization of Sudden Death. London: Macmillan.
Bank-Mikkelsen, N.E. (1991). Warunki życia dla ludzi z upośledzeniem umysłowym, materiały niepublikowane. Bruksela.
Borski, M. (2017). Bariery w otoczeniu osób z niepełnosprawnościami. Zagadnienia wybrane. Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
Bręczewski, G. (2018). Niepełnosprawność i zachowania pomocowe w procesie rehabilitacji. Analiza jakości pomocy udzielanej osobom niepełnosprawnym. Warszawa: Difin.
Bywalec, G. (2005). Rola decentralizacji w realizacji funkcji finansów publicznych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 185, 23–39.
Cieślińska, J. (2021). Nowe strategie rozwoju w samorządach – weszła w życie nowela ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, „Prawo.pl”, https://www.prawo.pl/samorzad/strategie-rozwoju-gmin-nie-sa-obowiazkowe-ale-maja-umocowanie,504415. html [dostęp: 14.01.2021].
Dryżałowska, G. (2018). Wykluczenie społeczne – (nie)zmienny problem pedagogiki. W: G. Dryżałowska, M. Kuleta-Hulboj, A. Naumiuk, M. Skura i A.M. Steinhagen (red.), Inkluzja w perspektywie pedagogiki specjalnej i pedagogiki społecznej. Pytania, konteksty, dyskusje (s. 19–48). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Firlej, K., Olejniczak, J. i Pondel, H. (red.) (2019). Wyzwania rozwojowe obszarów wiejskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Flick, U. (2012). Projektowanie badania jakościowego. Warszawa: PWN.
Gajdzica, Z. i Mrózek, S. (2017). Cele i zadania działań edukacyjnych w obszarze kształcenia uczniów z niepełnosprawnością oraz edukacji o niepełnosprawności zawarte w strategiach rozwoju gmin a problem rozwoju edukacji inkluzyjnej. Studia Pedagogiczne, LXX, 277–290.
Gawroński, H. (2010). Konsultacje społeczne jako forma partycypacji w zarządzaniu strategicznym jednostkami samorządu terytorialnego. Współczesne Zarządzanie. Kwartalnik Środowisk Naukowych i Liderów Biznesu, 1, 24–37.
Gazdulska, M. (2008). Postawy społeczeństwa wobec osób z niepełnosprawnościami w ujęciu historycznym i współczesnym. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 25, 281–288.
Giedrojć, M. (2020). Niepełnosprawność w Polsce w wymiarze politycznym i społecznym. Analiza wybranych zagadnień. Warszawa: Difin.
Głąbicka, K. (2013). Strategie rozwiązywania problemów społecznych jako przykład realizacji lokalnej polityki społecznej. Wrocławskie Studia Politologiczne, 15, 182–193.
Griffin, R.W. (1999). Podstawy zarządzania organizacjami, tłum. M. Rusiński. Warszawa: PWN.
Jastrzębska, M. (2016). Decentralizacja finansów publicznych w Polsce – finanse samorządowe w systemie finansów publicznych. W: J. Gliniecka, A. Drywa, E. Juchniewicz i T. Sowiński (red.), Finansowanie jednostek samorządu terytorialnego. Problemy praktyczne (s. 39–48). Warszawa: CeDeWu.
Kłodziński, M. (2009). Znaczenie i potrzeba tworzenia strategii rozwoju gminy. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2, 33–47.
Kołaczek, B. (2010). Polityka społeczna wobec osób niepełnosprawnych. Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Kossewska, J. (2003). Społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych – postawy i ich determinanty. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, 1(14), 39–59.
Krause, A. (2000). Integracyjne złudzenia ponowoczesności (sytuacja ludzi niepełnosprawnych). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Krause, A. (2016). Normalizacja versus waloryzacja ról społecznych. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 21, 58–65.
Krause, A., Żyta, A. i Nosarzewska, S. (2010). Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Ligus, R. (2012). Pedagogika inkluzji i zarządzanie piętnem – znaczenia, interpretacje, praktyki. W: P. Rudnicki, M. Starnawski i M. Nowak-Dziemianowicz (red.), Władza, sens, działanie. Studia wokół związków ideologii i edukacji (s. 309–330). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Łuczewski, M. i Bednarz-Łuczewska, P. (2012). Analiza dokumentów zastanych. W: D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe, t. 2: Metody i narzędzia (s. 163–188). Warszawa: PWN.
Mrózek, S. (2019a). Categories and Activities in Inclusion of People with Disabilities Found within Commune Strategies – Selected Examples Based on the Communes of Żywiec and Cieszyn Districts. Interdisciplinary Context of Special Pedagogy, 27, 29–52. DOI: https://doi.org/10.14746/ikps.2019.27.02.
Mrózek, S. (2019b). Typy wsparcia społecznego osób z niepełnosprawnością zapisane w strategiach rozwoju gmin i w strategiach rozwiązywania problemów społecznych – analiza problematyki w dobie inkluzji. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 34, 52–69. DOI: https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.017.11847.
Mrózek, S. (2020). Osoba z niepełnosprawnością w strategiach rozwiązywania problemów społecznych – analiza zapisów w perspektywie teorii Urie Bronfenbrennera. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 49, 95–114. DOI: 10.5604/01.3001.0014.3578.
Muszyński, H. (2018). Metodologiczne vademecum badacza pedagoga. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Peräkylä, A. (2014). Analiza rozmów i tekstów. W: N.K. Denzin i Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych, t. 2 (s. 325–349). Warszawa: PWN.
Rybka, I. i Trawkowska, D. (2009). Wytyczne do tworzenia samorządowej strategii rozwiązywania problemów społecznych. W: M. Grewiński i A. Karwacki (red.), Strategie w polityce społecznej (s. 239–269). Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej.
Sierak, J. (2013). Zarządzanie strategiczne w jednostkach samorządu terytorialnego. Myśl Ekonomiczna i Polityczna, 4(43), 188–220.
Sobczak, M.J. (2016). Wykluczenie społeczne i inkluzja społeczna z wykorzystaniem podmiotów ekonomii społecznej w Polsce na przykładzie województwa łódzkiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Speck, O. (2013). Inkluzja edukacyjna a pedagogika lecznicza, tłum. A. Grysińska. Gdańsk: Harmonia Universalis.
Tutaj, J. (2018). Strategie rozwoju w jednostkach samorządu terytorialnego. Społeczności Lokalne. Studia Interdyscyplinarne, 2, 35–44.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, Dz.U. 1990, nr 16, poz. 95, t.j.: Dz.U. 2021, poz. 1372.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz.U. 2004, nr 64, poz. 593, t.j.: Dz.U. 2020, poz. 1876, 2369, Dz.U. 2021, poz. 794, 803 , 1876.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 roku o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz.U. 2006, nr 227 , poz. 1658, t.j.: Dz.U. 2021, poz. 1057.
Ziółkowski, M. (2015). Strategiczne zarządzanie rozwojem gminy. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXVII(1), 145–163. DOI: https://doi.org/10.14746/ rpeis.2015.77.1.8.
Żółkowska, T. (2011). Normalizacja – niedokończona teoria praktyki. Niepełnosprawność, 5, 85–92.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA