Słowa kluczowe
diagnoza
narzędzia przesiewowe
Jak cytować
Abstrakt
Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu wciąż pozostaje wyzwa-niem. Mimo obecności ich wczesnych symptomów już u najmłodszych dzieci (nawet niemowląt), są one rozpoznawane znacznie później. Jednym z istotnych powodów jest brak obiektywnych wskaźników, które pozwalałyby na trafną, wczesną diagnozę. Artykuł poświęcono przedstawieniu sygnałów ostrzegaw-czych, które już w pierwszym roku życia mogą wskazywać na ryzyko autyzmu. Omówiono także narzędzia przydatne w badaniach przesiewowych pod kątem autyzmu u dzieci w wieku poniżej trzech lat.
Bibliografia
Allison C., Baron-Cohen S., Wheelwright S., et al., The Q-CHAT (quantitative checklist for Autism in toddlers): A normally distributed quantitative measure of autistic traits at 18–24 months of age. Preliminary report, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2008, vol. 38, s. 1414–1425.
Baird G., Charman T., Baron-Cohen S., Cox A., Swettenham J., Wheelwright S., Drew A., A screening instrument for autism at 18 months of age: a 6-year follow-up study, „Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry” 2000, vol. 39, s. 694–702.
Baranek G. T., Autism during infancy: a retrospective video analysis of sensory-motor and social behaviors at 9–12 months of age, „Journal of Autism and Developmental Di-sorders” 1999, vol. 29, s. 213–224.
Barton M.L., Dumont-Mathieu T., Fein D., Screening young children for autism spec-trum disorders in primary practice, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2012, vol. 42, s. 1165–1174.
Baron-Cohen S., Allen J., Gillberg C., Can autism be detected at 18 months? The ne-edle, the haystack, and the CHAT, „British Journal of Psychiatry” 1992, vol. 161, s. 839–843.
Charman T., Baron-Cohen S., Screening for autism spectrum disorders in populations, [w:] Social and communication development in autism spectrum disorders: early identification, diagnosis and treatment, eds. T. Charman, W. Stone, New York 2006, s. 63–87.
Currenti S.A., Understanding and determining the etiology of autism, „Cellular and Mo-lecularNeurobiology” 2010, vol. 30, s. 161–171.
Dietz C., Swinkels S., van Daalen E., van Engeland H., Buitelaar J., Screening for autistic spectrum disorder in children aged 14–15 months: Population screening with the early screening of autistic traits questionnaire (ESAT). Design and general findings, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2006, vol. 36, s. 713–722.
Dodds L., Fell D.B., Shea S., Armson B.A., Allen A.C., Bryson S., The role of prenatal, obstetric and neonatal factors in the development of autism, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2011, vol. 41, s. 891–902.
Esposito G., Venuti P., Maestro S., Muratori F., An exploration of symmetry in early autism spectrum disorders: Analysis of lying, „Brain Development” 2009, vol. 31, s. 131–138.
Kuban C.K., O’Shea T.M., Allred E.N., Tager-Flusberg H., Goldstein D.J., Leviton A., Positive screening on the Modified Checklist for Autism in Toddlers (M-CHAT) in extre-mely low gestational age newborns, „Journal of Pediatrics” 2009, vol. 154, s. 535–540.
Luyster R.J., Kadlec M.B., Carter A., Tager-Flusberg H., Language Assessment and Development in Toddlers with Autism Spectrum Disorders, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2008, vol. 38, s. 1426–1438. Matson J.L., Fodstad J.C., Dempsey T., What symptoms predict the diagnosis of autism or PDD-NOS in infants and toddlers with developmental delays using the Baby and Infant Screen for autism Traits, „Developmental Neurorehabilitation” 2009, vol. 12, s. 381–388.
Minshew N.J., Sung K., Jones B.L., Furman J.M., Underdevelopment of the postural control system in autism, „Neurology”2004, vol. 63, s. 2056–2061.
Oosterling I.J., Swinkels S.H., van der Gaag R.J., Visser J.C., Dietz C., Buitelaar J.K., Comparative Analysis of Three Screening Instruments for Autism Spectrum Disorder in Toddlers at High Risk, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2009, vol. 39, s. 897–909.
Pisula E., Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej, Gdańsk 2012.
Provost B., Lopez B.R., Heimerl S., A comparison of motor delays in young children: Autism spectrum disorder, developmental delay, and developmental concerns, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2007, vol. 37, s. 321–328.
Reznick J.S., Baranek G.T., Reavis S., Watson L.R., Crais E.R., A parent-report instru-ment for identifying one-yearolds at risk for an eventual diagnosis of autism: the first yearinventory, „Journal of Autism and Developmental Disorders”2007, vol. 37, s. 1691–1710.
Robins D.L., Fein D., Barton M.L., Green J., The modified checklist for autism in toddlers: An initial study investigating the early detection of autism and pervasive developmental di-sorders, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2001, vol. 31, s. 131–144.Siegel B., Pervasive developmental disorders screening test-II (PDDST-II), San Antonio 2004.
Sigman M., Dijamco A., Gratier M., Rozga A., Early detection of core deficits in autism,„Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews” 2004, vol. 10, s. 221–233.
Stone W.L., Coonrod E.E., Ousley O.Y., Screening tool for autism in two-year-olds (STAT): Development and preliminary data, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2000, vol. 30, s. 607–612.
Stone W.L., Coonrod E.E., Turner L.M., Pozdol S.L., Psychometric properties of the STAT for early autism screening, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2004, vol. 34, s. 691–701.
Volkmar F., Chawarska K., Klin A., Autism in infancy and early childhood, „Annual Review ofPsychology”2005, vol. 56, s. 315–336.
Volkmar F.R., Lord C., Bailey A., Schultz R., Klin A., Autism and pervasive developmental disorders, „Journal of Child Psychology and Psychiatry” 2004, vol. 45, s. 135–170.
Werner E., Dawson G., Osterling J., Dinno N., Brief report: Recognition of autism spectrum disorder before one year of age: a retrospective study based on home videotapes, „Journal of Autism and Developmental Disordes” 2000, vol. 30, 157–162.
World Health Organization, Manual of the International Statistical Classification of the Diseases, and Related Health Problems (wyd. 10, vol. 1), Genewa 2002.
Yoder P., Stone W.L., Walden T., Malesa E., Predicting social impairment and ASD diagnosis in younger siblings of children with Autism Spectrum Disorder, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2009, vol. 39, s. 1381–1391.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA