Słowa kluczowe
stereotypia
sztywność zachowania
manieryzm ruchowy
Jak cytować
Abstrakt
Zaburzenia w rozwoju społecznym i komunikacyjnym u małych dzieci z autyzmem są elementami zawsze występującymi. Natomiast nie ma zgod-ności co do występowania i nasilenia sztywnych wzorców zachowania u małych dzieci przed trzecim rokiem życia. Objawy związane z ograniczonymi, powta-rzającymi się i stereotypowymi wzorcami zachowania oraz zainteresowaniami są koniecznymi elementami dla postawienia diagnozy autyzmu. Jednak charakter tych zachowań, zainteresowań i nieprawidłowych wzorców zachowania jest naj-bardziej zróżnicowany u poszczególnych dzieci. Podjęto próbę przeanalizowania występowania wspomnianych objawów w opar-ciu o prowadzone w ostatnim okresie badania. Zgromadzone wyniki pomocne mogą być w pełniejszym zrozumieniu funkcjonowania dziecka z autyzmem nie tylko w opisywanym zakresie, lecz także w sferze społecznej i komunikacyjnej.
Bibliografia
Ardizzone I., Soletti L., Panunzi S., Carratelli T.I., Autistic dimension in obsessive-com-pulsive disorder in adolescence, „Riv Psichiatr” 2010, nr 45, s. 94–101.
Asperger H., „Psychopatia autystyczna” okresu dzieciństwa, [w:] Autyzm i zespół Aspergera, red. U. Frith, Warszawa 2005, s. 49–114.
Autyzm i zespół Aspergera, red. U. Frith, Warszawa 2005.
Baron-Cohen S., Bolton P., Wheelwright S., Short L., Mead G., Smith A., Scahill V., Autism occurs more often in families of physicists, engineers, and mathematicians, „Au-tism” 1998, nr 2, s. 296–301.
Blanc R., Adrien J.L., Roux S., Barthélémy C., Dysregulation of pretend play and com-munication development in children with autism, „Autism” 2005, nr 9, s. 229–245.
Błeszyński J., Autyzm a niepełnosprawność intelektualna i opóźnienie w rozwoju. Skala Oceny Zachowań Autystycznych, Gdańsk 2011.
Bryńska A., Lipińska E., Matelska M., Objawy obsesyjno-kompulsyjne, tiki, stereotypie ruchowe czy dążność do zachowania stałości otoczenia? Występowanie powtarzalnych aktywności u pacjentów z całościowymi zaburzeniami rozwoju – opis przypadków, „Psy-chiatria Polska” 2011, t. XLV, nr 5, s. 759–768.
Cuxart F., Różnorodność objawów autystycznych, „Impuls Krakowski” 2004, nr 21, s. 29–45.
Filipek P.A., Accardo P.J., Baranek G.T., Cook E.H., Dawson G., Gordon B., Gravel J.S., Johnson C.P., Kallen R.J., Levy S.E., Minshew N.J., Ozonoff S., Prizant B.M., Rapin I., Rogers S.J., Stone W.L., Teplin S., Tuchman R.F., Volkmar F.R, The scre-ening and diagnosis of autistic spectrum disorders, „Journal of Autism and Develop-mental Disorders” 1999, nr 29, s. 439–484.
Frith U., Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy, przeł. M. Hernik, Sopot 2008.
Gillberg Ch.L., Kliniczne i neurobiologiczne aspekty zespołu Aspergera na podstawie sze-ściu badań rodzin, [w:] Autyzm i zespół Aspergera, red. U. Frith, Warszawa 2005.
Goldman S., Wang C., Salgado M.W., Greene P.E., Kim M., Rapin I., Motor ste-reotypies in children with autism and other developmental disorders, „Developmental Medicine & Child Neurology” 2009, nr 51, s. 30–38.
Gregušova H., Wolski A., Význam a využitie výtvarného prejavu detí s poruchou auti-stického spektra v špeciálnopedagogickej diagnostike, [w:] Umenie v kontexte špeciálnej pedagogiky, red. A. Gajdošíková, Bratislava 2011.
Johnson Ch., Myers S., Identification and Evaluation of Children With Autism Spec-trum Disorders, American Academy of Pediatrics,http://pediatrics.aappublications.org/content/120/5/1183.full [dostęp: 20.06.2013].
Kanner L., Autistic Disturbances of Affective Contact, „Nervous Child” 1943, nr 2, s. 217––250, http://neurodiversity.com/library_kanner_1943.html [dostęp: 18.07.2013].
Kruk-Lasocka J., Trudności diagnostyczno-terapeutyczne wśród małych dzieci ze spektrum autyzmu,[w:] Wczesna diagnoza i terapia dzieci z utrudnieniami w rozwoju: interdy-scyplinarne problemy, red. J. Kruk-Lasocka, M. Sekułowicz, Wrocław 2004, s. 55–61.
Landa R.J., Holman K.C., Garrett-Mayer E., Social and communication development in toddlers with early and later diagnosis of autism spectrum disorders, „Archives of General Psychiatry”2007, nr 64, s. 853–864.
Matson J.L., Dempsey T., Fodstad J.C., Stereotypies and repetitive/restrictive behaviours in infants with autism and pervasive developmental disorder, „Research in Develop-mental Disabilities” 2009, t. 12, nr 3, s. 122–127. Mihlewicz S., Problemy w diagnozowaniu psychologicznym małych dzieci z objawami dys-funkcji mózgowych, [w:] Wczesna diagnoza i terapia dzieci z utrudnieniami w rozwoju: interdyscyplinarne problemy, red. J. Kruk-Lasocka, M. Sekułowicz, Wrocław 2004.Militerni R., Bravaccio C., Falco C., Fico C., Palermo M., Repetitive behaviors in au-tistic disorder, „European Journal of Child and Adolescent Psychiatry” 2002, nr 11, s. 210–218.
Olechnowicz H., Wokół autyzmu. Fakty, skojarzenia, refleksje, Warszawa 2004.
Pisula E., Małe dziecko z autyzmem, Sopot 2005.
Pisula E., Autyzm. Przyczyny, symptomy, terapia, Gdańsk 2010.
Pisula E., Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej, Sopot 2012.
Rapin I., Autism in search of a home in the brain, „Neurology” 1999, nr 52, s. 902–904.
Robins D., Fein D., Barton M., Green J., The Modified Checklist for Autism in Toddlers: An initial study investigating the early detection of autism and pervasive developmental disorders, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2001, nr 31, s. 131–144.
Russell A.J., Mataix-Cols D., Anson M., Murphy D.G., Obsessions and compulsions in Asperger syndrome and high-functioning autism, „The British Journal of Psychiatry” 2005, nr 186, s. 525–528.
Senator D., Przejawy autyzmu w pierwszym roku życia, „Pediatria Polska” 2006, nr 2, s. 126–133.
Skórzyńska M., Wczesne diagnozowanie autyzmu perspektywy i dylematy, [w:] Autyzm. Na granicy zrozumienia, red. B. Winczura, Kraków 2009.
Shumway S., Wetherby A.M., Communicative acts of children with autism spectrum di-sorders in the second year of life, „JournalofSpeech, Language, and HearingResearch”2009, nr 52, s. 1139–1156.
Szatmari P., Uwięziony umysł, Kraków 2007.
Volkmar F.R., Chazarska K., Autyzm u niemowląt. Stan obecny, „Medycyna Praktyczna--Psychiatria” 2009, nr 4, s. 67–71.
Winczura B., Dlaczego on tak ciągle się kołysze i macha rękami?, „Rewalidacja” 2012, nr 2, s. 4–25.
Winczura B., Wczesne wykrywanie zaburzeń autystycznych w świetle koncepcji teorii umy-słu, [w:] Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka,red.B. Cytow-ska, B. Winczura, Kraków 2008.
Wing L., Leekam L. et al., The Diagnostic Interview for Social and Communication Disorders: Background, inter-rater reliability and clinical use, „Journal of Child Psy-chology and Psychiatry” 2002, nr 43, s. 307–325.
Wing L., Związek między zespołem Aspergera i autyzmem Kannera,[w:] Autyzm i zespół Asperger, red. U. Frith, Warszawa 2005.
Zandt F., Prior M., Kyrios M., Repetitive behaviour in children with high functioning autism and obsessive compulsive disorder,„Journal of Autism and Developmental Disorders” 2007, nr 37, s. 251–259.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA