Słowa kluczowe
kultura twórczości w szkole
rozwój organizacyjny szkoły
Jak cytować
Abstrakt
W artykule zarysowano w sposób syntetyczny ideę szkoły twórczej. Przedstawiono jej rozumienie w koncepcjach pedagogicznych z lat 30. XX wieku, a także współczesne jej ujęcia w pedagogice polskiej i światowej. Wyeksponowano cechy szkoły wspierającej kreatywność uczniów i nauczycieli. Zaprezentowano koncepcję budowania kultury twórczości w szkole, którą wpisano w filozofię zmiany i rozwoju szkoły jako organizacji uczącej się. Zaakcentowano dialogiczny charakter działań podejmowanych w środowisku edukacyjnym przez etycznie zaangażowanych uczestników procesów edukacyjnych. Podkreś-lono rolę nauczyciela jako upełnomocnionego kreatora kultury twórczości, który podejmuje refleksję nad swoją aktywnością zawodową, postrzega szkołę jako miejsce rozwoju uczniów i realizacji własnego potencjału, ceni myślenie i działania twórcze uczniów i współpracowników. Wskazano na specyficzne cechy kultury sprzyjającej twórczości w szkole, umożliwiającej uczenie się twórczości i twórcze uczenie się oraz kształtowanie twórczych orientacji życiowych uczniów i nauczycieli.
Bibliografia
Cudowska, A. (2004). Kształtowanie twórczych orientacji życiowych w procesie edukacji [Shaping Creative Life Orientations in the Education Process]. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Cudowska, A. (2009). Twórcze orientacje życiowe nauczycieli [Teachers’ Creative Life Orientations]. Edukacja, 3(107), 47–55.
Cudowska, A. (2017). Twórcze orientacje życiowe, zdrowie i dobrostan [Creative Life Orientations, Health and Well-Being]. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Dalin, P. & Rust, V.D. (1983). Can Schools Learn? Windsor: NFER-NELSON.
Dalin, P. & Rolff, H.G. (1993). Changing the School Culture. London: Cassell.
Fullan, M. (2015). The New Meaning of Educational Change. New York–London: Teachers College Press–Columbia University.
Gołębniak, B.D. (2004). Szkoła wspomagająca rozwój [The Development-Fostering School]. In: Z. Kwieciński & B. Śliwerski (eds.), Pedagogika. Podręcznik akademicki [Pedagogy. Academic Textbook], Vol. 2 (pp. 98–122). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hildebrandt, A. (2001). Koncepcja rozwoju organizacyjnego szkoły Pera Dalina [The Concept of Organizational Development of the Per Dalin School]. In: E. Potulicka (ed.), Szkice z teorii i praktyki zmiany oświatowej (pp. 61–138). Poznań: Wydawnictwo Eruditus.
Korniłowicz, K. (1930). Pomoc w tworzeniu jako zadanie pracy kulturalnej [Assistance in Craetion as a Cultural Work Task]. In: K. Korniłowicz (ed.), Zagadnienia oświaty dorosłych. Dwie konferencje (pp. 64–85). Warszawa: Wydawnictwo Federacja Oświatowa Organizacyj Społecznych.
Kwieciński, Z. (2000). Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza [Tracks – Traces – Trials. Studies and Sketches in Pedagogy of Borderland]. Poznań–Olsztyn: Edytor.
Modrzejewska-Świgulska, M. (2014). Twórczość codzienna w narracjach pedagogów [Everyday Creativity in Educators’ Narratives]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
National Advisory Committee on Creative and Cultural Education (1999). All Our Futures. Creativity, Culture and Education. London: DFEE.
Potulicka, E. (2001). Paradygmat zmiany edukacyjnej Michaela Fullana [Michael Fullan’s Paradigm of Educational Change]. In: E. Potulicka (ed.), Szkice z teorii i praktyki zmiany oświatowej (pp. 11–60). Poznań: Wydawnictwo Eruditus.
Rabczuk, W. (2007). Polityka edukacyjna Unii Europejskiej. Nowe konteksty [Educational Policy of the European Union. New Contexts]. Warszawa: Wydawnictwo WSP TWP.
Radlińska, H. (1979). Oświata i kultura wsi polskiej. Wybór pism [Education and Culture of the Polish Countryside. Selection of Letters]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Robinson, K. & Lou, A. (2015). Creative schools. A Grass-Up Revolution That Changed Education, transl. A. Baj. Krakow: Element Publishing House.
Rowid, H. (1926). Szkoła twórcza: podstawy teoretyczne i drogi urzeczywistnienia „nowej szkoły” [Creative School: Theoretical Foundations and Ways of Making the “New School” Reality]. Kraków: Skład Główny Gebethner i Wolff.
Rowid, H. (1933). Rozbrojenie duchowe a nowa szkoła [Spiritual Disarmament and the New School]. Kraków: Skład Główny Gebethner i Wolff.
Rowid, H. (1934). Jednostka a społeczeństwo w wychowaniu współczesnym (na tle koncepcji osobowości w Chowannie Trentowskiego) [The individual and the Society in Contemporary Education (In Light of the Concept of Personality in Trentowski’s Chowanna)]. Kraków: Skład Główny Gebethner i Wolff.
Senge, P. (1990). The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organization. New York: Currency Doubleday.
Szmidt, K.J. (2002). Wcześniej niż Fromm i Maslow: Korniłowicza i Radlińskiej koncepcje postawy twórczej na tle współczesnym [Earlier than Fromm and Maslow: Korniłowicz’s and Radlińska’s Concepts of a Creative Attitude Against a Contemporary Background]. In: K.J. Szmidt & K.T. Piotrowski (eds.), Nowe teorie twórczości. Nowe metody pomocy w tworzeniu (pp. 19–45). Kraków: Impuls.
Szmidt, K.J. (2013). Pedagogika twórczości [The Pedagogy of Creativity]. Sopot: GWP.
Śliwerski, B. (2013). Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP w gorsecie centralizmu [Diagnosis of the Socialization of the Public Education of the Third Republic of Poland in the Corset of Centralism]. Kraków: Impuls.
Váňová, M. (2006). Pedagogika porównawcza [Comparative Pedagogy]. In: B. Śliwerski (ed.), Pedagogika, Vol. 2: Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych (pp. 49–105). Gdańsk: GWP.
Witkowski, L. (2009). Wyzwania autorytetu w praktyce społecznej i kulturze symbolicznej (przechadzki krytyczne w poszukiwaniu dyskursu dla teorii) [Challenges of Authority in Social Practice and Symbolic Culture (Critical Walks in Search of Discourse for Theory)]. Kraków: Impuls.
Witkowski, L. (2013). Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka [A Breakthrough of Duality in Polish Pedagogy. History, Theory, Criticism]. Kraków: Impuls.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA