Słowa kluczowe
subiektywny dobrostan psychiczny
samoakceptacja
cel życiowy
autonomia
osobisty rozwój
panowanie nad otoczeniem
pozytywne relacje z innymi
Jak cytować
Abstrakt
Poczucie dobrostanu odnosi się do własnej osobistej percepcji świata oraz odczuwania sensu istnienia. Wysokie poczucie dobrostanu przekłada się w sposób pozytywny na pracę zawodową, relacje z innymi ludźmi oraz na ogólny stan zdrowia. Osoby o wysokim dobrostanie subiektywnym często są lepiej oceniane, zarówno jako podwładni, jak i przełożeni, osiągają wyższe wyniki, łatwiej przeciwdziałają wypaleniu zawodowemu oraz charakteryzują się mniejszą absencją w miejscu pracy.
Badania przeprowadzone w grupie 90 osób – pedagogów specjalnych i terapeutów pracujących z dziećmi/uczniami z niepełnosprawnością w szkołach specjalnych, integracyjnych i włączających (ogólnodostępnych) – dotyczące subiektywnego poczucia dobrostanu psychicznego w sześciu dymensjach: samoakceptacja, osobisty rozwój, cel w życiu, panowanie nad otoczeniem, autonomia, pozytywne relacje z innymi wskazują, że respondenci, ogólnie rzecz biorąc, są zadowoleni ze swojego życia, aczkolwiek poziom tej zmiennej w poszczególnych bada-nych aspektach jest zróżnicowany i wraz z wiekiem się obniża.
Badania pozwoliły nie tylko na poznanie percepcji własnego życia tej grupy osób, lecz także na wskazanie potrzebnych różnorodnych oddziaływań, zwłaszcza o charakterze terapeutycznym i profilaktycznym, służących zapobieganiu zjawisku wypalenia zawodowego oraz podnoszących jakość ich życia.
Bibliografia
Banach, C. (2004). Nauczyciel. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 3 (s. 548–553). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Bartuś, E. (2014). Współczesny nauczyciel w świetle koncepcji Marii Grzegorzewskiej. W: E. Dyduch, A. Mikrut i J. Zielińska (red.), Idee Marii Grzegorzewskiej jako inspiracje rozwoju współczesnej pedagogiki specjalnej (s. 100–108). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Błaszczyk, W., Januszkiewicz, K. i Śmigielski, J. (2006). Oblicza jakości życia. Człowiek w sytuacji pracy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Borys, T. (2004). Jakość, jakość życia oraz pojęcia i relacje pochodne. W: W. Ostasiewicz (red.), Ocena i analiza jakości życia (s. 48–76). Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu.
Cieślińska, J. (2013). Poczucie dobrostanu i optymizmu życiowego kadry kierowniczej placówek oświatowych. Studia Edukacyjne, 27, 95–112.
Czapiński, J. (2012). Ekonomia szczęścia i psychologia bogactwa. Nauka, 1, 51–88.
Czapiński, J. i in. (2015). Główne wyniki i wnioski. Diagnoza Społeczna 2015, Warunki i Jakość Życia Polaków – Raport. Contemporary Economics, 9/4, 14–24. DOI: 10.5709/ce.1897-9254.177.
GUS (2020). Jakość życia i kapitał społeczny w Polsce. Wyniki badania spójności społecznej 2018. Warszawa: GUS, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/warunki-zycia/dochody-wydatki-i-warunki-zycia-ludnosci/jakosc-zycia-i-kapital-spoleczny-w-polsce-wyniki-badania-spojnosci-spolecznej-2018,4,3.html [dostęp: 27.10.2020].
Jezierska, B. (2003). Autonomia. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (s. 244–246). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Karaś, D. i Cieciuch, J. (2017). Polska adaptacja Kwestionariusza dobrostanu (Psychological Well-Being Scales) Caroll Ryff. Roczniki Psychologiczne/Annalas of Psychology, XX, 4, 815–835. DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rpsych.2017.20.4-4pl.
Niśkiweicz, Z. (2016). Dobrostan psychiczny i jego rola w życiu człowieka. Studia Krytyczne, 3, 139–151. DOI: 10.25167/sk.
Sęk, H. (2000). Wypalenie zawodowe. Psychologiczne mechanizmy i uwarunkowania. Poznań: Zakład Wydawniczy K. Domke.
Wojciechowska, L. (2008a). Style starzenia się a subiektywny dobrostan kobiet w późnej dorosłości, studiujących na Uniwersytecie Trzeciego wieku. Polskie Forum Psychologiczne, 13, 2, 106–123.
Wojciechowska, L. (2008b). Syndrom pustego gniazda. Dobrostan matek usamodzielniających się dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA