Emocje i mediacje językowe w wypowiedziach polskich dzieci wielojęzycznych podejmujących się „brokeringu"

Abstrakt

Artykuł porusza kwestie emocji, jakie towarzyszą dzieciom polskim mieszkającym w Wielkiej Brytanii. Na co dzień podejmują się one bowiem nie­zwykle trudnego zadania, jakim są nieprofesjonalne tłumaczenia (ang. language brokering), a ich klientami stają się najczęściej rodzice oraz koledzy i koleżanki w szkole. W ramach badań do rozprawy doktorskiej autorka przeprowadziła czę­ściowo ustrukturyzowane wywiady z 55 dzieci w wieku od 8 do 18 lat. Część z nich zgodziła się wziąć udział w dodatkowym badaniu nazwanym przez autorkę „mini­wypowiedziami”. Zarówno wywiady, jak i wypowiedzi pisemne młodych ludzi dotyczą wielu kwestii związanych z wielojęzycznością, m.in. „brokeringu”, emocji, procesu akulturacji czy adaptacji, a poniższy artykuł obejmuje wyłącz­nie część dotyczącą emocji wyrażonych pisemnie w formie „mini­wypowiedzi”. Dzięki nim obraz emocji, jakich doświadczają młodzi „brokerzy”, który jawi się w wywiadach, wydaje się pełniejszy. Gdy pierwsze wywiady pokazały, że rozmo­wa o uczuciach nie jest łatwa, zwłaszcza w grupie rówieśników i w towarzystwie obcej osoby, autorka postanowiła wykorzystać narzędzie krótkiej „mini­wypowie­dzi”, dzięki której młodzi ludzie mieli okazję podzielić się swoimi przemyślenia­mi na temat „brokeringu” anonimowo, w formie pisemnej. Łącznie 36 młodych ludzi zgodziło się dokończyć zdanie: „Kiedy tłumaczę dla innych, czuję...”, a ca­łość badania odbywała się w Wielkiej Brytanii w latach 2015–2016. Wstępne wyniki wywiadów pokazują, że w zdecydowanej większości przypadków młodzi „brokerzy” odczuwają pozytywne emocje. Analiza wypowiedzi pisemnych dodat­kowo je potwierdza – 75% wszystkich wymienionych emocji było pozytywnych, a młodzi ludzie najczęściej odczuwają radość, dumę i szczęście, że podejmując się tłumaczeń dla innych, mogą być pomocni. Nawet gdy pojawiły się negatywne emocje (25%), w głównej mierze były związane ze stresem, który wynikał z ko­nieczności zmierzenia się z trudnym językowo kontekstem oraz presją i poczu­ciem ogromnej odpowiedzialności za zadanie im powierzone. Autorka zebrała oraz przeanalizowała wszystkie dane osobiście, a wyniki przedstawione poniżej są próbą odpowiedzi na pytanie: „Czy Polskie dzieci wielojęzyczne podejmujące się tłumaczeń dla innych odczuwają z tego powodu więcej pozytywnych, czy też negatywnych emocji?”.