Słowa kluczowe
zachowania komunikacyjne
rozwój mowy
wada słuchu
wiek przedszkolny
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie różnic w poziomie komunikacji dzieci przedszkolnych z głęboką i znaczną wadą słuchu oraz porównanie ich poziomu z poziomem dzieci w normie słuchowej. Wszystkie wyodrębnione grupy pochodzą z rodzin słyszących. Na podstawie badań ustalono poziom umiejętności językowych dzieci z głęboką i znaczną wadą słuchu i porównano go z poziomem osiągniętym przez dzieci słyszące, co umożliwiło określenie stopnia rozwoju mowy (normatywny, opóźniony czy zaburzony u dzieci z grupy badanej). Uzyskane wyniki potwierdziły istnienie różnic ilościowo-jakościowych pomiędzy dziećmi należącymi do badanych grup. Analiza poszczególnych podkategorii wykazała ciekawą zależność: ważniejszą rolę odgrywa „dopasowanie językowe” (mode match), czyli wspólnota doświadczeń językowych pomiędzy dzieckiem niedosłyszącym a jego słyszącą matką, niżpoziom funkcjonowania werbalnego dzieci per se.
Bibliografia
Bokus, B. & Shugar, G.W. (eds.). (2007). Psychologia języka dziecka [Child Language Psychology]. Gdańsk: GWP.
Emiluta-Rozya, D. (1994). Wymowa dzieci niedosłyszących [Pronunciation of Hearing Impaired Children]. In: S. Grabias (ed.), Głuchota a język [Deafness and Language] (pp. 177–182). Lublin: UMCS.
Gałkowski, T. & Łukaszewicz, A. (2003). Rozwijanie interakcji komunikacyjnych u małych dzieci głuchych [Developing Communication Interactions in Young Deaf Children]. In: M. Świdziński & T. Gałkowski (eds.), Studia nad kompetencją językową i komunikacyjną niesłyszących [Studies on the Language and Communication Competence of the Hearing Impaired] (pp. 221–235). Warszawa: Wydawnictwa UW.
Gałkowski, T., Kunicka-Kaiser, I. & Smoleńska, J. (1978). Psychologia dziecka głuchego [Psychology of the Deaf Child]. Warszawa: PWN.
Geers, A.E. (2003). Predictors of Reading Skill Development in Children with Early Cochlear Implantation. Ear and Hearing, 24, 59–69.
Geers, A.E., Brenner, C., Nicholas, J., Uchanski, R., Tye-Murray, N. & Tobey, E. (2002). Rehabilitation Factors Contributing to Implant Benefit in Children. Acta Oto-Rhino–Laryngol. Suppl., 189, 127–130.
Geppert, L. (1968). Źródła i trudności w przyswajaniu języka przez dzieci głuche [Sources and Difficulties in Language Acquisition by Deaf Children]. Warszawa: PZL.
Grabias, S. (1994). Język w nauczaniu niesłyszących. Zasady programowania systemu komunikacyjnego [Language in Teaching Deaf People. Principles of Programming a Communication System]. In: S. Grabias (ed.), Głuchota a język [Deafness and Language] (pp. 185–221). Lublin: UMCS.
Gunia, G. (2006). Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami słuchu i mowy. Wybrane problemy teorii i praktyki surdologopedycznej [Speech Therapy for Children with Hearing and Speech Disorders. Selected Problems of Theory and Practice]. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
GUS [Central Statistical Office of Poland] (2016). Health Condition of the Polish Population in 2014, Warsaw.
Krakowiak, K. (2006). Szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu [Sketches about Raising Children with Hearing Impairments]. Lublin: UMCS.
Krakowiak, K. (2012). Dar języka [The Gift of Language]. Lublin: Wydawnictwa KUL.
Krakowiak, K. & Panasiuk, M. (1992). Umiejętności komunikacyjne dziecka z uszkodzonym słuchem [Communication Skills of a Child with Hearing Impairment]. Lublin: UMCS.
Kurkowski, Z.M. (1996). Mowa dzieci sześcioletnich z uszkodzonym narządem słuchu [Speech of Six-Year-Old Children with Damaged Hearing Organs]. Lublin: UMCS.
Kurkowski, Z.M. (2001). Rozwój funkcji słuchowych u małego dziecka [The Development of Hearing Functions in a Small Child]. Audiofonologia, 21, 23–34.
Kushalnagar, P., Krull, K. & Hannay, J. (2007). Intelligence, Parental Depression, and Behavior Adaptability in Deaf Children Being Considered for Cochlear Implantation. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 12(3), 335–349.
Lorenc, A. (2019). Wymowa dzieci niesłyszących [Pronunciation of Deaf Children]. In: E. Muzyk-Furtak (ed.), Surdologopedia teoria i praktyka [Speech Therapy for the Deaf and Hard of Hearing. Theory and Practice] (pp. 193–212). Gdańsk: Harmonia.
Polat, F. (2003). Factors Affecting Psychosocial Adjustment of Deaf Students. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 8, 325–339.
Rakowska, A. (1992). Rozwój systemu gramatycznego u dzieci głuchych [Development of Grammatical System in Deaf Children]. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Stachyra, J. (2001). Zdolności poznawcze i możliwości umysłowe uczniów z uszkodzonym słuchem [Cognitive and Mental Abilities of Students with Hearing Impairment]. Lublin: UMCS.
Szkiełkowska, A. (2019). Głos a zaburzenia słuchu u dzieci [Voice and Hearing Impairment in Children]. In: E. Muzyk-Furtak (ed.), Surdologopedia teoria i praktyka [Speech Therapy for the Deaf and Hard of Hearing. Theory and Practice] (pp. 212–229). Gdańsk: Harmonia.
Vaccari, C. & Marschark, M. (1997). Communication between Parents and Deaf Children: Implications for Social-Emotional Development. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 38, 793–801.
Wallis, D., Musselman, C. & MacKay, S. (2004). Hearing Mothers and their Deaf Children: The Relationship between Early, Ongoing Mode Match and Subsequent Mental Health Functioning in Adolescents. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 9(1), 2–14.
Woźniak, A. (2011). Zachowania komunikacyjne dzieci z wadą słuchu a funkcjonowanie psychospołeczne ich matek [Communication Behaviors of Children with Hearing Impairment and Psychosocial Functioning of their Mothers]. Unpublished Doctoral Dissertation, supervisor – dr hab., Prof. APS J. Rola. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.
Vygotsky, L.S. (1971). Nauczanie a rozwój w wieku przedszkolnym [Teaching and Development at Preschool Age]. In: L.S. Vygotsky, Wybrane prace psychologiczne [Selected Psychological Works] (pp. 517–530). Warszawa: PWN.
Yoshinaga-Itano, C. (2003). From Screening to Early Identification and Intervention: Discovering Predictors to Successful Outcomes or Children with Significant Hearing Losses. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 8(1), 11–30.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA