Słowa kluczowe
uzależnienie od Internetu
uzależnienia behawioralne
media społecznościowe
smartfony
niepokój
młodzież
Jak cytować
Abstrakt
FOMO, czyli niepokój, że coś nas ominie, jest nowym problem społecznym związanym z destruktywnym użytkowaniem nowych mediów. Wzbudził zainteresowanie badaczy wraz z rozwojem Internetu i portali społecznościowych. Współcześnie zjawisko to może być uznawane za jeden z aspektów uzależnienia od Internetu. Osoby doświadczające FOMO chcą być na bieżąco, a zarazem doświadczają niepokoju dotyczącego: 1) aktywności, w jakich biorą udział znajomi; 2) informacji, o których dowiedzieli się znajomi przed nimi; 3) zakupów dokonanych przez znajomych. FOMO może prowadzić do wrażenia, że omijają nas różne satysfakcjonujące wydarzenia będące doświadczeniem innych. Ten rodzaj niepokoju koreluje z niską samooceną, uczuciem smutku, zazdrości, objawami depresji, lęku, pogarsza koncentrację i pamięć, co może mieć negatywne konsekwencje dla edukacji. FOMO pogarsza także sen i może sprzyjać niebezpiecznej jeździe samochodem. Przeprowadzone badania własne na próbie 500 polskich użytkowników Internetu wskazują, że 17,6% badanych ma silnie nasilenie FOMO i jest ono nieco bardziej nasilone u osób do 35 roku życia i kobiet. Objawy FOMO korelują z cechami osobowości oraz częstotliwością odblokowywania telefonu i sprawdzania mediów społecznościowych w telefonie i komputerze. W artykule przedstawiono równieżpotencjalne rozwiązania problemu FOMO, które można wykorzystać w działaniach profilaktycznych prowadzonych przez pedagogów i psychologów. Grupy, które powinny być objęte psychoprofilaktyką, to przede wszystkim młodzieżi młodzi dorośli.
Bibliografia
Abel, J.P., Buff, C.L. & Burr, S.A. (2016). Social Media and the Fear of Missing out: Scale Development and Assessment. Journal of Business & Economics Research (JBER), 14(1), 33–44.
Baker, Z.G., Krieger, H. & LeRoy, A.S. (2016). Fear of missing out: Relationships with depression, mindfulness, and physical symptoms. Translational Issues in Psychological Science, 2(3), 275–282.
Beyens, I., Frison, E. & Eggermont, S. (2016). “I don’t want to miss a thing”: Adolescents’ fear of missing out and its relationship to adolescents’ social needs, Facebook use, and Facebook related stress. Computers in Human Behavior, 64, 1–8.
Brophy, J.E. (2012). Motywowanie uczniów do nauki [Motivating Students to Learn], transl. K. Kruszewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Carr, A. (2009). Psychologia pozytywna: nauka o szczęściu i ludzkich siłach [Positive Psychology: The Science of Happiness and Human Strengths], transl. Z.A. Królicki, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Costa, P.T. Jr. & McCrae, R.R. (1992). Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R) and NEO Five-Factor Inventory (NEOFFI) professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
Dykman, A. (2012). The Fear of Missing Out, https://www.forbes.com/sites/moneybuilder/2012/03/21/the-fear-of-missing-out/#441f575546bd [accesed: 11.04.2020].
Fear of missing out – sprawdź, czy dotyczy także Ciebie [Fear of missing out – check if it also applies to you] (2017). Poradnik Przedsiębiorcy, 21.01.2017, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-fear-of-missing-out-sprawdz-czy-ty-tez-go-masz [accessed: 11.04.2020].
Gordon, S. (2019). How FOMO impacts teens and young adults, https://www.verywellfamily.com/how-fomo-impacts-teens-and-young-adults-4174625 [accessed: 11.04.2020].
Gosling, S.D., Rentfrow, P.J. & Swann, W.B. Jr. (2003). A very brief measure of the Big-Five personality domains. Journal of Research in Personality, 37, 504–528.
Herman, D. (2000). Introducing short-term brands: A new branding tool for a new consumer reality. Journal of Brand Management, 7, 330–340.
Jupowicz-Ginalska, A., Jasiewicz, J., Kisilowska, M., Baran, T. & Wysocki, A. (2018). FOMO. Polacy a lęk przed odłączeniem – raport z badań [FOMO. Poles and the Fear of Missing Out – A Research Report]. Warszawa: Wydział Dziennikarstwa Informacji i Bibliologii UW.
Milyavskaya, M., Saffran, M., Hope, N. & Koestner, R. (2018). Fear of missing out: Prevalence, dynamics, and consequences of experiencing FOMO. Motivation and Emotion, 42(5), 725–737.
Modzelewski, P. (2018). Prokrastynacja: odłóż odkładanie na zawsze [Procrastination: put off putting off forever]. Będzin: Wydawnictwo Internetowe E-bookowo.
NIK (2016). Przeciwdziałanie e-uzależnieniu dzieci i młodzieży [Counteracting e-addiction in children and youth]. Kielce: Delegatura Najwyższej Izby Kontroli.
Przybylski, A.K., Murayama, K., DeHaan, C.R. & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841–1848.
Schwartz, B. (2000). Self-determination: The tyranny of freedom. American psychologist, 55(1), 79–88.
Scott, E. (2020). How to deal with FOMO in your life, https://www.verywellmind.com/ how-to-cope-with-fomo-4174664 [accessed: 11.04.2020].
Sorokowska, A., Słowińska, A., Zbieg, A. & Sorokowski, P. (2014). Polska adaptacja testu Ten Item Personality Inventory (TIPI) – TIPI-PL. Wersja standardowa i internetowa [Polish adaptation of the Ten Item Personality Inventory (TIPI) test - TIPI-PL. Standard and online version]. Wrocław: WrocLab, Instytut Psychologii, Uniwersytet Wrocławski.
Stošić, L. & Stošić, I. (2015). Perceptions of teachers regarding the implementation of the internet in education. Computers in Human Behavior, 53, 462–468.
Szymczyk, J. (2019). FOMO – czy jest również Twoim problemem? [FOMO – is it also your problem?], https://poradnikpracownika.pl/-fomo-czy-jest-rowniez-twoim-problemem [accessed: 11.04.2020].
Thomas, D. (2020). The Dark Side of FOMO: Living Through a Coronavirus Outbreak in South Korea, https://www.vice.com/en_us/article/7kz7pg/the-dark-side-of-fomo-living-through-a-coronavirus-outbreak-in-south-korea [accessed: 11.04.2020].
Tomczyk, Ł. (2018). FOMO (Fear of Missing out) – wyzwanie diagnostyczne i edukacyjne. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 37(3), 139–150.
Tomczyk, Ł. & Selmanagic-Lizde, E. (2018). Fear of Missing out (FOMO) among youth in Bosnia and Herzegovina – Scale and selected mechanisms [FOMO (Fear of Missing out) – diagnostic and educational challenge]. Children and Youth Services Review, 88, 541–549.
Verma, J. & Kumari, A. (2016). A study on addiction to social networking sites and psychological well-being among working adults. International Journal of Humanities and Social Sciences (IJHSS), 5, 153–162.
Wojciszke, B. (2010). Sprawczośći wspólnotowość: podstawowe wymiary spostrzegania społecznego [Agency and community: basic dimensions of social perception]. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wojciszke, B. (2019). Psychologia społeczna [Social Psychology]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Zeelenberg, M. (1999). Anticipated regret, expected feedback and behavioral decision making. Journal of Behavioral Decision Making, 12(2), 93–106.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA