Słowa kluczowe
przywództwo edukacyjne
style przywództwa
dyrektor szkoły
nauczyciel
Jak cytować
Abstrakt
Podjęte w artykule rozważania koncentrują się na przywództwie edukacyjnym dyrektora szkoły. Jest to problematyka szczególnie istotna w dobie intensywnych przemian świata stwarzających coraz to nowe wyzwania, z którymi musi się mierzyć współczesna szkoła. Obserwowane obecnie zjawiska i procesy społeczne, gospodarcze oraz kulturowe rzutują na nowe oczekiwania kierowane wobec nauczyciela, związane z otwartością na te zmiany oraz gotowością do ich kreowania. Będzie to możliwe jedynie w odpowiednich warunkach stwarzanych przez dyrektora szkoły, którego role i zadania również uległy ewolucji. Głównym kierunkiem tych zmian jest przejście od administracyjnego kierowania szkołą-instytucją do modelu dyrektora jako przywódcy edukacyjnego – lidera. Proces przywództwa edukacyjnego jest szczególnie ważny w praktyce szkolnej, gdzie podstawowym zadaniem staje się stwarzanie warunków do rozwoju i działania nauczycieli oraz budowanie kultury organizacji uczącej się.
Bibliografia
Armstrong, M. (2005). Zarządzanie zasobami ludzkimi [Human Resource Management], transl. M. Loska, ed. 3. extended. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Avery, G.C. (2009). Przywództwo w organizacji: paradygmaty i studia przypadków [Understanding Leadership. Paradigms and Cases], transl. G. Dąbkowski. Warszawa: PWE.
Czarnecki, J.S. (2007). Architektura dla lidera [Architecture for the Leader]. In: J.M. Michalak (ed.), Przywództwo w szkole [School Leadership] (pp. 19–36). Kraków: Impuls.
Czarnecki, J.S. (2010). Stereotypy w zarządzaniu szkołą [Stereotypes in School Management]. In: S.M. Kwiatkowski & J.M. Michalak (eds.), Przywództwo edukacyjne w teorii i praktyce [Educational Leadership in Theory and Practice] (pp. 93–118). Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Goleman, D., Boyatzis, R. & McKee, A. (2002). Naturalne przywództwo. Odkrywanie mocy inteligencji emocjonalnej [Primal Leadership. Realizing the Power of Emotional Intelligence], transl. D. Cieśla, A. Kamińska & K. Drozdowski. Wrocław–Warszawa: Jacek Santorski.
Griffin, R.W. (2004). Podstawy zarządzania organizacjami [Fundamentals of Management], transl. M. Rusiński. Warszawa: PWN.
Harvey, M. (2006). Leadership and the Human Condition. In: G.R. Goethals & G.L.J. Sorenson (eds.), The Quest for a General Theory of Leadership (pp. 39–45). Northampton: Edgar Elgar Publishing Limited.
Kwiatkowski, S.M. (2010). Miejsce i rola przywództwa w edukacji [The Place and Role of Educational Leadership]. In: S.M. Kwiatkowski & J.M. Michalak (eds.), Przywództwo edukacyjne w teorii i praktyce [Educational Leadership in Theory and Practice] (pp. 13–24). Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Kwiatkowski, S.M. (2011). Typologie przywództwa [Leadership Typologies]. In: S.M. Kwiatkowski, J.M. Michalak & I. Nowosad (eds.), Przywództwo edukacyjne w szkole i jej otoczeniu [Educational Leadership in School and Its Surroundings] (pp. 13–22). Warszawa: Difin.
Kwiatkowski, S.M. (2018). Przywództwo edukacyjne w kontekście więzi społecznych specyficznych dla grup (podgrup) wewnątrzszkolnych [Educational Leadership in the Context of Social Bonds Specific for intra-school groups and subgroups]. In: J.M. Michalak (ed.), Przywództwo nauczycieli [Teachers’ Leadership] (pp. 56–73). Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Leżucha, M. (2020). Przywództwo edukacyjne dyrektora szkoły a twórcze orientacje nauczycieli [Educational Leadership of the School Principal and the Creative Orientations of Teachers]. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny (unpublished doctoral dissertation).
Mazurkiewicz, G. (2010). Przywództwo edukacyjne – nowy paradygmat zarządzania w oświacie [Educational Leadership – a New Management Paradigm in Education]. In: S.M. Kwiatkowski & J.M. Michalak (eds.), Przywództwo edukacyjne w teorii i praktyce [Educational Leadership in Theory and Practice] (pp. 119–134). Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Mazurkiewicz, G. (2015). Przywództwo edukacyjne. Zaproszenie do dialogu [Educational Leadership. Invitation to Dialogue]. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Mazurkiewicz, G. (2018). Przyszłość przywództwa edukacyjnego. Tylko martwe ryby płyną z prądem [The Future of Educational Leadership. Only Dead Fish Go with the Flow]. In: J.M. Michalak (ed.), Przywództwo nauczycieli [Teachers’ Leadership] (pp. 102–133). Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Mentrak, A. (2004). Nowa szkoła. Skuteczne zarządzanie w praktyce [New School. Effective Management in Practice], Vol. 1. Warszawa: Raabe.
Michalak, J.M. (2007). The essence and models of educational leadership. In: J.M. Michalak (ed.), Leadership at school (pp. 63–80). Krakow: Impuls.
Michalak, J.M. (2014). Przywództwo w zarządzaniu szkołą [Leadership in School Management], Ośrodek Rozwoju Edukacji, http://www.bc.ore.edu.pl/Content/618/ przywodztwo_w_zarzadzaniu_szkola.pdf, [accessed: 7.04.2020].
Mroziewski, M. (2005). Style kierowania i zarządzania. Wybrane koncepcje [Styles of Leadership and Management. Selected Concepts]. Warszawa: Difin.
Pocztowski, A. (2007). Zarządzanie zasobami ludzkimi [Human Resource Management]. Warszawa: PWE.
Reber, A. (2000). Słownik psychologii [Dictionary of Psychology], transl. B. Jarasiewicz- Kruszyńska. Warszawa: Scholar.
Reddin, B. (2005). Testy dla menedżerów stawiających na efektywność [Tests for the Output Orientated Manager: A Self-assessment Guide], transl. M. Gizmajer. Warszawa: Alma-Press.
Senge, P.M. (2006). Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się [The Fifth Discipline. The Art and Practice of the Learning Organization], transl. H. Koralewska- Mróz. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
Stolarska, D. (2012). Umiejętność wywierania wpływu na ludzi jako kluczowa kompetencja współczesnego menedżera i przywódcy – studium teoretyczno-empiryczne [The Ability to Influence People as a Key Competence of a Modern Manager and Leader – Theoretical and Empirical Study]. Ekonomia i Zarządzanie, 4(3), 182–196.
Szempruch, J. (2013). Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne [Pedeutology. A Theoretical and Pragmatic Study]. Kraków: Impuls.
Sztompka, P. (2004). Socjologia [Sociology]. Kraków: Znak.
Tannenbaum, A.S. (1968). Leadership. Sociological Aspects. In: D.L. Sills (ed.), International Encyclopedia of the Social Sciences, Vol. 9 (pp. 101–107). New York: Macmillan.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA