Abstrakt
Opracowanie prezentuje zrekonstruowany obraz funkcjonowania teatru dla najmłodszych oraz aspekt obowiązkowych lektur szkolnych. Obszar badań skupiono na latach 1944–1953 w Polsce Ludowej, z uwzględnieniem tła lat międzywojennych. Jest to czas gwałtownych przekształceń ideologicznych na polskich terenach.
W wyniku zacieśnienia stalinowskiego reżimu nastąpiła radykalna zmiana w doborze treści lektur polecanych do szkolnych bibliotek, przeznaczonych dla uczniów klas początkowych. Nowy kanon książek obejmował w przeważającej części literaturę radziecką. W omawianym okresie podobne treści dominowały w wystawianych spektaklach teatralnych dla najmłodszych. Forma prezentacji zarówno w ilustracji książkowej, jak i plastyce teatralnej podporządkowana była rygorowi obowiązującego w sztuce wizualnej realizmu socjalistycznego. Należy jednak zaznaczyć, że forma ta bywała wzbogacana o cechy stylistyczne zaczerpnięte z polskiej sztuki ludowej. W omawianym okresie zaczęła się uwydatniać swoista synergia formy strony graficznej książki i plastyki teatru dla młodego widza, chociażby przez związek personalny twórców zaangażowanych w różne dyscypliny sztuki dla dzieci.
Pobrania
Bibliografia
Broniewska, J. (1949). Filip i jego załoga na kółkach. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zobacz w Google Scholar
Collodi, C. (1948). Pinokio. Przygody drewnianej kukiełki, tłum. J. Wittlin. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Wiedza”.
Zobacz w Google Scholar
Collodi, C. (1950). Pinokio. Przygody drewnianego pajaca, tłum. Z. Jachimecka. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zobacz w Google Scholar
Czaruszyn, E. (1954). Zwierzątka, tłum. W. Grodzieńska. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Zobacz w Google Scholar
Gillowa, J. (1937). Maciusiowi wioska. Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta.
Zobacz w Google Scholar
Gorki, M. (1949). Przygoda Jewsiejki, wyd. 1, tłum. J. Brzechwa. Warszawa: Nasza Księgarnia (wyd. 2: 1952).
Zobacz w Google Scholar
Ilijna, J. (1952). Profesor wróbelek, tłum. M. Górska. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Zobacz w Google Scholar
Januszewska, H. (1935). O kocie, co fajkę kurzył i innych dziwach. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”.
Zobacz w Google Scholar
Kononow, A. (1949). Choinka w Sokolnikach. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zobacz w Google Scholar
Konopnicka, M. (1948). Na jagody. Warszawa: Wydawnictwo Arcta.
Zobacz w Google Scholar
Konopnicka, M. (1949a). Franek. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zobacz w Google Scholar
Konopnicka, M. (1949b). Na jagody. Warszawa: Gebethner i Wolff (wyd. 1: 1924).
Zobacz w Google Scholar
Kownacka, M. (1948). Kukuryku na ręczniku. Warszawa: Nasza Księgarnia (wyd. 6: 1955).
Zobacz w Google Scholar
Krzemieniecka, L. (1950). Z przygód krasnala Hałabały. Warszawa: Spółdzielnia Światowid.
Zobacz w Google Scholar
Krzemieniecka, L. (1952). Lenin wśród dzieci. Warszawa: Czytelnik.
Zobacz w Google Scholar
Majakowski, W. (1949). Kim chciałbym zostać, tłum. W. Broniewski. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zobacz w Google Scholar
Marszak, S. (1951). Stron dziesięć i pół o tym, czym jest stół, tłum. K.I. Gałczyński. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zobacz w Google Scholar
Marszak, S. (1952). Księga leśna, tłum. J. Minkiewicz. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Zobacz w Google Scholar
Marszak, S. (1953). Wesołe czyżyki, tłum. M. Kann. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Zobacz w Google Scholar
Michałkow, S. (1953). Wujek Wieża, tłum. J. Minkiewicz. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Zobacz w Google Scholar
Mortkowicz-Olczakowa, H. (1952). Piosenka o Nowej Hucie. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Zobacz w Google Scholar
Plany godzin i materiały programowe dla szkół powszechnych i I klasy gimnazjów ogólnokształcących na rok szkolny 1945/46 (1945). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Plany godzin i programy przejściowe na rok szkolny 1946/47 dla szkół powszechnych (1946). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Siemaszko, O. (1988). Olga Siemaszko. Rysunki i ilustracje (katalog). Zamość: Biuro Wystaw Artystycznych.
Zobacz w Google Scholar
Puszkin, A. (1949). Bajki o rybaku rybce, tłum. J. Tuwim. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zobacz w Google Scholar
Skowronkówna, I. (1946). Antologia polskiej literatury dziecięcej. Warszawa: PZWS.
Zobacz w Google Scholar
Szelburg-Zarembina, E. (1947). Wesołe historie. Toruń: KN–T. Szczęsny i S-ka (wyd. 2: 1948).
Zobacz w Google Scholar
Szwarc, E. (1950). Uczennica klasy I, wyd. 1, Warszawa: Książka i Wiedza (wyd. 2: 1955).
Zobacz w Google Scholar
Tołstoj, A. (oprac.) (1950a). Chawroszka, tłum. K. Truchanowski. Warszawa: PZWS.
Zobacz w Google Scholar
Tołstoj, A. (oprac.) (1950b). Kuźma Skorobogaty, tłum. K. Truchanowski. Warszawa: PZWS.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.