Keywords
poetic pedagogy
poetic language
How to Cite
Abstract
Poetry stimulates the development of cognitive processes and significantly affects the emotional development of the small child. The analysis and interpretation of poetry plays an important role in mastering a language, shaping and developing memory, and developing the child’s creative imagination. Nowadays, it seems necessary to reach for highly artistic poetry with a deep poetic message. Such are the poems of Wisława Szymborska who practises a kind of poetic pedagogy and play on words. The recipients of Szymborska’s poetry were five-year-old children, for whom the poems became an object of “great fun” and aesthetic satisfaction. The author of the article has been conducting classes with children based on highly artistic literary texts by Szymborska, Miłosz, Herbert, and Kulmowa for many years. According to the author, the small child needs unconventional experiences and sensations, philosophical and libertarian impulses – such as those provided by Szymborska’s poetry. “Only poetic language can interest a young Facebook user of today” – said Caroll Ann Duffy, Poet Laureate of the United Kingdom, in 2009. This article is a contribution to the reflection on the role of poetry in the context of early education.
References
Adamek, I. i Bałachowicz, J. (2019). Kompetencje kreatywne nauczyciela wczesnej edukacji. Kraków: Impuls.
Balcerzan, E. (1974). Odbiorca w poezji dla dzieci. W: S. Żółkiewski, M. Hopfinger i K. Rudzińska (red.), Społeczne funkcje tekstów literackich i paraliterackich. Wrocław: Ossolineum.
Balcerzan, E. (1989). Liryka Juliana Przybosia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Balbus, S. i Wojda, D. (1996). Radość czytania Szymborskiej. Wybór tekstów krytycznych. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Baluch, A. (1987). Dziecko i świat przedstawiony, czyli tajemnice dziecięcej lektury. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Baluch, A. (1998). Czyta, nie czyta… (o dziecku literackim). Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.
Baluch, A. (2005). Książka jest światem. Kraków: Universitas.
Becker, K. (2020). Poezja to nowy pop, https://www.vogue.pl/a/poezja-to-nowy-pop [dostęp: 29.04.2020].
Cassirer, E. (1998). Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, tłum. A. Staniewska. Warszawa: Czytelnik.
Chęcińska, U. (red.) (2016). Dziecko i poezja w kontekście wczesnej edukacji. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Cieślikowski, J. (1980). Antologia poezji dziecięcej. Wrocław–Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Ossolineum.
Cieślikowski, J. (1985a). Literatura osobna. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Cieślikowski, J. (1985b). Wielka zabawa. Folklor słowny. Wyobraźnia dziecka. Wiersze dla dzieci. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Wydawnictwo Ossolineum.
Czukowski, K. (1962). Od dwóch do pięciu, tłum i oprac. W. Woroszylski. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Eco, U. (1994). Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, tłum. J. Gałuszka. Warszawa: Czytelnik.
Grzeszkiewicz, B. (2010). Dziecko w kontekstach edukacyjnych. Szczecin: Wydawnictwo Volumina.
Huizinga, J. (1985). Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. M. Kurecka i W. Wirpsza. Warszawa: Czytelnik.
Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: PWN.
Korczak, J. (2012). Prawidła życia. Pedagogika dla młodzieży i dorosłych. Warszawa: Agencja Edytorka Ezop.
Krasoń, K. (1999). Malowniczy most do poezji. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.
Krasoń, K. (2005). Dziecięce odkrywanie tekstu literackiego. Kinestetyczne interpretacje liryki. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Krasoń, K. (2014). Cielesność aktu tworzenia w teatrze ruchu. Integracja sztuki i edukacji w rozwoju i transgresji potencjału człowieka. Kraków: Universitas.
Kuliczkowska, K. (1965). Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864–1914. Zarys rozwoju. Materiały. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Kuszak, K. (2014). Świat związków frazeologicznych w języku dziecka. Inspiracje teoretyczne – badania – implikacje praktyczne. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Kwiatkowska, H. (1981). Przeżycie literackie a moralne postawy uczniów. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Levinas, E. (1994). Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska. Kraków: Znak.
Łupak, S. (2011). Poezja jako sms, https://wyborcza.pl/1,75410,10459698,SMS_jak_poezja.html [dostęp: 29.04.2020].
Melosik, Z. (2013). Facebook i społeczne konstrukcje narcyzmu (o tożsamości zamkniętej w celi wizerunku). Studia Edukacyjne, 26, 99–117.
Miłosz, C. (2004). Świadectwo poezji. Sześć wykładów o dotkliwościach naszego wieku. Kraków: Znak.
Miodek, J. (2007). Słowo jest w człowieku. Poradnik językowy. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Papuzińska, J. (1996). Dziecko w świecie emocji literackich. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego, https://podstawaprogramowa.pl/ [dostęp: 29.04.2020].
Przecławska, A. (1978). Literatura dla dzieci i młodzieży w procesie wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Przyboś, U. i Przyboś, J. (1987). Wiersze i obrazki. Warszawa: Czytelnik.
Słońska, I. (1963). Dziecko w poezji polskiej. Wybór wierszy. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Schaffer, H.R. (2008). Psychologia dziecka, tłum. A. Wojciechowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szczepska-Pustkowska, M. (2011). Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia. Kraków: Impuls.
Szymborska, W. (2004). Wiersze wybrane. Kraków: Wydawnictwo a5.
Szymborska, W. (2014). Kolaże. Kraków: Wydawnictwo MOCAK.
Szymborska, W. (2018). Wybór poezji. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Ungeheuer-Gołąb, A. (1999). Poezja dzieciństwa, czyli droga ku wrażliwości. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2007). Tekst poetycki w edukacji estetycznej dziecka. O metodzie ekspresywnego wykonania utworów poetyckich. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2009). Wzorce ruchowe utworów dla dzieci. O literaturze dziecięcej jako wędrówce, walce, tajemnicy, bezpiecznym miejscu i zabawie. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Ungeheuer-Gołąb, A. (2011). Rozwój kontaktów małego dziecka z literaturą. Podręcznik. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Ungeheuer-Gołąb, A. i Chrobak, M. (red.) (2012). Noosfera literacka. Problemy wychowania i terapii poprzez literaturę dla dzieci. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Uszyńska-Jarmoc, J. (2003). Twórcza aktywność dziecka. Teoria – rzeczywistość –perspektywy rozwoju. Białystok: Trans Humana.
Zaczyński, W. (1990). Uczenie się przez przezywanie. Rzecz o teorii wielostronnego kształcenia. Warszawa: Żak.
Żuchowska, W. (1992). Oswajanie ze sztuką słowa. Początki edukacji literackiej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Żurakowski, B. (1992). Literatura. Wartość. Dziecko. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Żurakowski, B. (1999). W świecie poezji dla dzieci. Kraków: Impuls.
In accordance with the recommendation of the Ministry of Science and Higher Education, which aims to counteract the practice of “ghostwriting” and “guest authorship,” all authors submitting their text for publication should attach an author’s statement which declares the contribution of each of the authors to the article. The printed and signed statement should be delivered by mail or other means to editor-in-chief Joanna Skibska or sent in the form of a scan to the following e-mail address: redakcja@kontekstypedagogczne.pl. The authors will not receive remuneration for publishing their papers. The editors reserve the right to make minor editorial changes to the articles which will not affect the substance of the article. We encourage all authors to prepare their articles in accordance with the guidelines for manuscript preparation. Download pdf file.
Authors transfer all copyrights and grant the journal the right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal. All authors agree to the publishing of their email addresses, affiliations and short bio statements with their articles during the submission process.