Słowa kluczowe
porozumienie
relacje nauczyciel-uczeń
hierarchia w szkole
Jak cytować
Abstrakt
Nauczyciela czyni się odpowiedzialnym za przebieg sytuacji komunikacyjnych w klasie szkolnej, a przede wszystkim za porozumiewanie się z uczniami, które wymaga m.in. uznania równorzędności komunikujących się podmiotów, nieskrępowanego wyrażania myśli i poglądów, nastawień i uczuć. Niniejszy tekst jest próbą pokazania – głównie w świetle nauczycielskich narracji – że nauczyciele działający na rzecz realizacji odgórnie stawianych im wymagań w zakresie przekazywanych uczniom treści i osiągania wysokich efektów nauczania oraz chcący utrzymać nierówną relację komunikowania się z uczniami i swoje nadrzędne w niej miejsce traktują ich w sposób przedmiotowy. Charakteryzujący ich ponadto brak dążenia do wspólnego konsensusu i ustalania znaczeń we współpracy z uczniami oraz ciągłe wcielanie się w rolę osoby nadającej komunikat (zwłaszcza w sytuacjach związanych z transmisją wiedzy metodami podającymi), wraz ze stawianiem młodego człowieka na pozycji jego odbiorcy i nieustannego słuchacza, wydają się upośledzać komunikację.
Bibliografia
Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych, przeł. W. Betkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bałachowicz, J. (2009). Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych. Między uprzedmiotowieniem a podmiotowością. Warszawa: Wydawnictwo „Comandor”.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Charmaz, K. (2009). Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościo-wej, przeł. B. Komorowska.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Flick, U. (2012). Projektowanie badania jakościowego, przeł. P. Tomanek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gibbs, G. (2011). Analiza danych jakościowych, przeł. S. Zabielski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Giroux, H.A. (1993). Teoria krytyczna i racjonalność w edukacji obywatelskiej.W: Z.L. Witkowski(red.), Spory o edukację: dylematy i kontrowersje we współczesnej pedagogice (s. 149–184). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Habermas, J. (1983). Teoria i praktyka. Wybór pism, przeł. M. Łukasiewicz, Z. Krasnodębski.Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Hammerslay, M. i Atkinson, P. (2000). Metody badań terenowych, przeł. S. Dymczyk. Poznań: Wydawnictwo Zysk i Ska.
Klus-Stańska, D. (2000). Konstruowanie wiedzy w szkole. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Kwiatkowska, H. (1997). Edukacja nauczycieli. Konteksty – kategorie – praktyki. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Kvale, S. (2010). Prowadzenie wywiadów, przeł. A. Dziuban. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Miles, M. i Huberman, A.M. (2000). Analiza danych jakościowych, przeł. S. Zabielski.Białystok: Wydawnictwo „Transhumana”.
Potulicka, E. i Rutkowiak, J. (2010). Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Retter, H. (2005). Komunikacja codzienna w pedagogice, przeł. M. WojdakPiątkowska. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Schulz von Thun, F. (2002). Sztuka rozmawiania. Analiza zaburzeń, przeł. P. Włodyga. Kraków: Wydawnictwo WAM.
StemplewskaŻakowicz, K. (2005). Metoda wywiadu w psychologii. W: K. StemplewskaŻakowicz i K. Krejtz (red.), Wywiad psychologiczny. Wywiad jako postępowanie ba dawcze (s. 31–89). T. 1. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA