Słowa kluczowe
niedowidzenie
terapia
indywidualny przypadek
Jak cytować
Abstrakt
Działania w przypadku dysfunkcji wzroku są skoncentrowane na wczesnej interwencji oraz diagnozie połą-czonej z programem rozwijania umiejętności widzenia, szczególnie w szkole ogólnodostępnej, gdzie przywiązuje się wagę do sukcesów edukacyjnych i rozwoju indywidualnych cech osobowości, dostosowując program wsparcia, rehabilitacji i edukacji do osoby ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wyzwania współpracy z uczniem słabowidzącym wiążą się z wy-równywaniem szans edukacyjnych, łączeniem treści teoretycznych z działaniem praktycznym, poszukiwaniem programów, wykorzystaniem technologii i komunikacji (TiK) oraz pracą z zasobami dziecka. Zaburzenia widzenia wpływają na trudności szkolne w potencjale poznawczym, społecznym, emocjonalnym, wolicjonalnym, fizycznym. Nieskorygowana wada refrakcji (szczególnie nadwzroczność) i osłabione widzenie obuoczne przyczyniają się do stworzenia indywidulanego modelu pracy z dzieckiem z dysfunkcją wzroku. Przedstawione studium przypadku ukazuje działania wspierające, terapeutyczne, z naciskiem na wykorzystanie terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach.
Bibliografia
Adamowicz-Hummel, A. & Mendruń, J. (1991). Pomagamy słabowidzącym [We Help the Visually Impaired]. Pochodnia, 1–2.
Barraga, N. (1964). Increased Visual Behavior in Low Vision Children. New York: American Foundation for the Blind.
Corn, A.L. (1989). Instruction in the Use of Vision for Children and Adults with Low Vision: A Proposed Program Model. Review, 21, 26–38.
Corn, A.L. & Koenig, A.J. (2002). Literacy for Students with Low Vision: A Framework for Delivering Instruction. Journal of Visual Impairment & Blindness, 96, 305–321.
Czaińska, M. & Dubas, K. (2015). Trening wzrokowy we własnej praktyce [Eye Training in One’s Own Practice]. Optyka, 4(35), 54–56.
Czerwińska, K. (2007). Media w tyfloglottodydaktyce – doniesienia z badań w projekcie „per linguas mundi ad laborem” [Media in Typhloglottodidactics – Reports from Research in the “per linguas mundi ad laborem” Project]. Szkoła Specjalna, 5, 323–332.
Czerwińska, K. (2016). Uczeń z niepełnosprawnością wzroku podmiotem dydaktyki specjalnej [Student with Visual Impairment as Subject of Special Education]. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 2, 19–29.
Gajdzica, Z. (ed.) (2013). Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej [A Person with a Disability in a Public Space Reserve]. Kraków: Impuls.
Gąsowska, T. & Pietrzak-Stępkowska, Z. (1994). Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu [Compensatory Work with Children with Reading and Writing Difficulties]. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Grałek, M. (ed.) (2003). Okulistyka pediatryczna i zez [Paediatric Ophthalmology and Strabismus]. Wrocław: Urban & Partner.
Grochowalska, M. (2005). Media wizualne a potrzeby rozwojowe i edukacja dzieci [Visual Media and Developmental Needs and Education of Children]. In: E. Kozak- Czyżewska, D. Zdybel & B. Kępa (eds.), Współczesne tendencje rozwoju pedagogiki wczesnoszkolnej [Modern Trends in the Development of Early Childhood Pedagogy] (pp. 407–415). Kielce: MAC Edukacja.
Grosvenor, T. (2007). Optometria [Optometry], transl. K. Kalisz et al. Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
Grzech, Z., Budzik, A. & Herman, J. (2009). Trening wzrokowy [Visual Training]. Przegląd Okulistyczny, 1 (28), 4–13.
Grzonkowski, J. & Dybczyński, W. (1992). Światło jako narzędzie ułatwiające osobom słabowidzącym dostrzeganie i poruszanie się [Light as a Tool that Makes It Easier for the Visually Impaired to See and Move]. Przegląd Tyflologiczny, 1–2(24–25), 82–99.
Holbrook, M.C., Koenig, A.J. & Rex, E.J. (2010). Instruction of literacy skills to children and youths with low vision. In: A.L. Corn & J.N. Erin (eds.), Foundations of Low Vision: Clinical and Functional Perspectives (pp. 484–526). New York: AFB Press.
Jakubowski, S. (2005). Uczeń niewidomy i słabo widzący w ogólnodostępnej szkole średniej. Poradnik dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych [The Blind and Partially Sighted Student in a Public Secondary School. A Guide for Public School Teachers]. Warszawa: MENiS.
Nowakowska-Buryła, I. (2005). Media elektroniczne w edukacji wczesnoszkolnej [Electronic Media in Early Childhood Education]. In: E. Kozak-Czyżewska, D. Zdybel & B. Kępa (eds.), Współczesne tendencje rozwoju pedagogiki wczesnoszkolnej [Modern Trends in the Development of Early Childhood Pedagogy] (pp. 416–423). Kielce: MAC Edukacja.
Oleszczyńska-Prost, E. (2011). Zez [Strabismus]. Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
Oleszczyńska-Prost, E. (2019). Wady wzroku [Visual Impairment]. In: M. Prost & E. Oleszczyńska-Prost, Okulistyka dziecięca. Kompendium dla lekarzy specjalizujących się w okulistyce i lekarzy innych specjalności [Childhood ophthalmology. Compendium for Doctors Specialising in Ophthalmology and in Other Disciplines]. Warszawa: Medical Education.
Orkan-Łęcka, M. (1999a). Wczesne wspomaganie rozwoju komunikacji u dzieci niewidomych i słabowidzących ze złożoną niepełnosprawnością – model programu edukacyjnego [Early Support for the Development of Communication in Blind and Partially Sighted Children with Complex Disabilities – an Educational Programme Model]. Rewalidacja, 2(6).
Pańczyk, J. (1999). Przesłanki i uwarunkowania niesegregacyjnego kształcenia osób niepełnosprawnych [Rationale and Conditions for Non-segregative Education of the Disabled]. Roczniki Pedagogiki Specjalnej, 10, 75–82.
Perz, K., Buczkowska, H., Miśkowiak, B. & Michalski, A. (2011). Znaczenie korekcji astygmatyzmu u dzieci rozpoczynających naukę szkolną [The Significance of the Correction of Astigmatism in Children Starting School]. Optyka, 5, 26–29.
Pieczyrak, D., Kędzia, B., Tondel, G. & Maples, W.C. (1999). Badania przesiewowe wybranych parametrów wzroku u dzieci w wieku szkolnym [Screening of Selected Vision Parameters in School-Age Children]. Nowiny Lekarskie, 4, 364–380.
Rosa, A. (2017). Zaburzenia wybranych parametrów układu wzrokowego, w tym wady refrakcji jako przyczyna trudności szkolnych u dzieci [Dysfunction of Selected Parameters of the Visual System, Including Refraction Defects as a Cause of School Difficulties in Children]. In: K. Czerwińska & K. Miler-Zdanowska (eds.), Tyflo-pedagogika wobec różnorodności współczesnych wyzwań edukacyjno-rehabilitacyjnych [Typhlopedagogy Towards Diversity of Contemporary Educational and Rehabilitation Challenges] (pp. 116–128). Warszawa: APS.
Rosner, J. & Gruber, J. (1985). Differences in the Perceptual Skills Development of Young Myopes and Hyperopes. American Journal of Optometry and Psychological Optics, 62(8), 501–504.
Rosner, J. & Rosner, J. (1997). The Relationship between Moderate Hyperopia and Academic Achievement: How Much Plus is Enough? Journal of the American Optometric Association, 68(10), 648–650.
Smith, D.D. (2009). Pedagogika specjalna. Podręcznik akademicki [Special Education. Academic Textbook], Vol. 2, transl. J.A. Korbel, Z.S. Litwińska & M.E. Litwiński. Warszawa: APS–PWN.
Styszyński, A. (2011). Astygmatyzm, co to za choroba? [Astigmatism, What Is this Disease?]. Optyka, 5, 20–25.
Turno-Kręcicka, A., Barć, A. & Kański, J.J. (2002). Choroby oczu u dzieci [Eye Diseases in Children]. Wrocław: Górnicki Wydawnictwo Medyczne.
Twaróg-Kanus, A. (2018). Multimedia in Life and Education of Visually Impaired and Blind People. Konteksty Pedagogiczne, 2(11), 65–78.
Twaróg-Kanus, A. (2019). Self-assessment of Diagnostic and Therapeutic Knowledge and Skills of Teachers in Public Schools. Konteksty Pedagogiczne, 2(13), 101–116.
Twaróg-Kanus, A. (2020). Terapia i wsparcie dziecka z dysfunkcją wzroku w środowisku edukacyjnym [Therapy and Support for a Child with Visual Impairment in an Educational Setting]. In: J. Skibska (ed.), Terapia interdyscyplinarna. Wybrane problemy (pp. 89–110). Kraków: Impuls.
Walkiewicz-Krutak, M. (2009). Funkcjonowanie wzrokowe małych dzieci słabowidzących [Visual Functioning of Young Visually Impaired Children]. Warszawa: APS.
Walkiewicz-Krutak, M. (2017). Funkcjonalne konsekwencje zaburzeń widzenia a trudności w rozwoju umiejętności czytania i pisania dzieci słabowidzących w młodszym wieku szkolnym [Functional Consequences of Vision Disorders and Difficulties in Developing Reading and Writing Skills of Visually Impaired Children at a Younger School Age]. In: K. Czerwińska & K. Miler-Zdanowska (eds.), Tyflopedagogika wobec różnorodności współczesnych wyzwań edukacyjno-rehabilitacyjnych [Typhlopedagogy towards Diversity of Contemporary Educational and Rehabilitation Challenges] (pp. 129–146). Warszawa: APS.
Walthes, R. (2007). Tyflopedagogika [Typhlopedagogy], transl. J. Mink. Gdańsk: GWP.
Autor zgodnie z zaleceniem MNiSW, by przeciwdziałać praktykom „ghostwriting” i „guest authorship” składając tekst dołącza oświadczenie Autora/Autorów, w którym deklaruje wkład każdego z Autorów w powstawanie publikacji. Własnoręcznie podpisane oświadczenie należy przesłać na adres redakcji:
Joanna Skibska | w formie skanu przesłać poprzez system OJS (biblioteka wydawcy).
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów w związku z publikacją artykułu na łamach czasopisma Konteksty Pedagogiczne oraz nie otrzymują gratyfikacji finansowej za opublikowanie tekstu. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania niewielkich zmian w artykułach, które nie mają wpływu na merytoryczną stronę publikacji.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawnictwo Libron autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Wydawnictwo Libron posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Tekst jest udostępniany w internecie na licencji CC-BY-SA