Tom 2 Nr 7 (2016)

Współczesny świat generuje wiele możliwości wsparcia dziecka uwzględniających szereg działań. Wśród nich szczególne miejsce powinny zająć te, które odnoszą się do środowiska wychowawczego, spersonalizowanego podejścia do dziecka oraz szeroko rozumianej edukacji. Działania, o których tu mowa, są swoistym, złożonym procesem, dlatego aby przebiegał on prawidłowo, muszą zostać stworzone korzystne warunki, wśród których najważniejszy jest wymierny profesjonalizm odwołujący się do czynności świadomych, planowych i celowych, ukierunkowanych na dziecko, wywoływanie zmian, również w najbliższym środowisku. Dodatkowo uwarunkowania charakteru wsparcia powinny przewidywać potrzeby indywidualne, w taki sposób, by terapia mogła dostarczać bodźców rozwojowych „na miarę” – dostosowanych do dziecka spersonalizowanych. Personalizacja działań stanowi tu istotę ich skuteczności i jakości, ponieważ dzięki niej wsparcie jest ukierunkowane na „konkretną” jednostkę, a co najważniejsze – pozwala uwzględnić potencjał rozwojowy oraz gotowość funkcjonalną, tzn. to, „co dziecko już potrafi, a co jeszcze jest dla niego odległe i zbyt skomplikowane. Takie spojrzenie […] pozwala wskazać aktywności, które – stymulowane i wzmocnione – zostaną przekształcone w spontaniczne zachowania, dzięki którym dziecko będzie bardziej podatne na nabywanie nowych wiadomości i umiejętności, dostosowanych do indywidualnych możliwości poznawczych dziecka […]”1 . Podejście spersonalizowane, uwzględniające możliwości rozwojowe, pozwala dziecku wykonywać zadania zgodnie z dostosowanymi do niego wymaganiami, w czasie, który dla jego rozwoju w danym momencie jest najbardziej odpowiedni, i w taki sposób, aby zagwarantować najbardziej efektywne wykonanie tego zadania. Kolejną bardzo ważną kwestią dotyczącą wsparcia dziecka jest współdziałanie podmiotów decydujących o przebiegu jego rozwoju. Właściwa współpraca zapewnia kompleksowe „otulenie” dziecka profesjonalnymi działaniami „na miarę”, z uwzględnieniem sposobu postępowania oraz czasu ich realizacji (jak wspomniano powyżej), co z kolei warunkuje zmiany zachodzące w dziecku oraz gwarantuje zdobywanie nowych doświadczeń.

Działania, o których tu mowa, muszą podlegać systematycznej ewaluacji, gdyż tylko wówczas ich kierunek będzie wyznaczany jakością i rodzajem zmian zachodzących w dziecku, których podstawę stanowią jego potrzeby oraz możliwości rozwojowe. Ustawiczna aktualizacja kierunku postępowania jest gwarantem „zmian dla rozwoju” oraz osiągania przez dziecko sukcesów na różnych płaszczyznach. Teksty tworzące ten numer „Kontekstów Pedagogicznych” odnoszą się do wybranych problemów wsparcia jednostki oraz wykorzystywania możliwości rozwojowych dziecka, ze szczególnym odniesieniem do tych aspektów, które decydują o jakości spersonalizowanych i profesjonalnych działań ukierunkowanych na dziecko. Wsparcie rozwoju jednostki przekłada się na wymiar istnienia całego społeczeństwa, dla którego jednostka stanowi podmiot. Dbałość o rozwój z perspektywy potrzeb i możliwości warunkuje jakość życia, która dla każdego człowieka powinna sięgać najwyższego z możliwych poziomów. Wymiana doświadczeń, jak również otwarcie na to, co nowe, oraz nieustająca potrzeba doskonalenia metod i form wsparcia bezpośrednio wiążą się z wymiarem wielopłaszczyznowych działań, które spersonalizowane, przy zachowaniu pełnego profesjonalizmu, odpowiadają za oczekiwany postęp.

Joanna Skibska