Vol. 1 No. 1 (2013)

Idealną metodą jest taka, która wychodzi naprzeciw wszystkim trudnościom napotkanym przez uczniów, ale to już wcale nie metoda, lecz sztuka i talent.

Lew Tołstoj

Współcześnie przedszkole i szkoła pełnią nie tylko funkcje dydaktyczno-wychowawcze, lecz przede wszystkim przygotowują do życia w społeczeństwie oraz wspierają rozwój jednostki – wskazując drogi poszukiwań i ucząc samodzielności. W związku z tym bardzo istotne jest podejmowanie wczesnych działań, mających na celu dostosowanie przestrzeni przedszkola i szkoły do indywidualnych potrzeb każdego dziecka, po to, by mogło ono, wykorzystując swój potencjał, uczyć się i prawidłowo rozwijać. Edukacja dziecka, a szczególnie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wymaga podejścia interdyscyplinarnego opartego na podejmowaniu zintegrowanych działań oraz całościowym spojrzeniu na dziecko, z wykorzystaniem wielospecjalistycznej wiedzy i działań ukierunkowanych na nie, co pozwoli je mądrze wychowywać i edukować. Tworząc odpowiednie warunki – sprzyjające rozwojowi dziecka – pozwalamy mu stawać się lepszym i wrażliwszym oraz eliminować i pokonywać trudności, a tym samym wskazywać drogi rozwoju indywidualnych umiejętności i zdolności.

Pierwszy numer czasopisma „Konteksty Pedagogiczne” został poświęcony zaburzeniu rozwoju należącego do tzw. autystycznego spektrum. Opublikowane teksty przedstawiają problematykę dotyczącą wczesnej diagnozy małego dziecka, odnoszą się do funkcjonowania dziecka z autyzmem i jego problemów somatycznych, omawiają zagadnienia związane z edukacją i terapią. Ważnym głosem w niniejszym opracowaniu jest głos Rodziców, których teksty uchylają drzwi do świata dziecka z autyzmem i jego rodziny oraz przedstawiają 14 / Słowo wstępne sposoby pokonywania trudności związanych z „oswajaniem autyzmu”. Myślą przewodnią większości artykułów jest przekonanie, iż dziecko ze spektrum autyzmu bezwzględnie powinno zostać zrozumiane i zaakceptowane oraz otoczone szacunkiem. Musi mieć stworzone takie warunki i tak zorganizowaną przestrzeń życiową, w tym przedszkolną i szkolną, aby możliwy był jego rozwój i podmiotowe traktowanie.

Priorytetem staje się dostosowanie otoczenia do jego możliwości i potrzeb, zainteresowań i zdolności, co bezpośrednio ma przyczynić się do budowania wiedzy i umiejętności dziecka na podstawie tego, co wie i jest mu znane, a nie na tym, co odległe i pozostające poza jego percepcyjnymi możliwościami. Niech poznaje otaczającą rzeczywistość – dotykając, zmieniając i przekształcając świat – w działaniu i poprzez podejmowanie decyzji oraz uczestniczenie w szeroko rozumianym życiu społecznym, w tym również w grupie rówieśniczej. Zawsze należy mieć na uwadze to, że jednym z ważniejszych celów edukacji dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi powinno stać się przygotowanie go do bycia pełnoprawnym członkiem społeczności, z uwzględnieniem umiejętności składowych – odpowiedzialnego współdziałania i kierowania swoim zachowaniem oraz kształtowania zaradności życiowej i samodzielności na miarę indywidualnych możliwości, a także samoakceptacji. Każdy z nas chce być rozumiany, akceptowany po to, by móc doświadczać świata przyjaznego, w którym można realizować siebie i własne marzenia.

Joanna Skibska